ATATÜRK SANATORYUM EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

Doğum hizmeti veren hastanelerden; gebeliklerinden itibaren anne adaylarını anne sütü ve emzirme konusunda bilgilendiren, doğumdan hemen sonra annelerin bebeklerini emzirmesini sağlayan, güncel bilgilerle eğitilmiş sağlık personeli ile annelere bebeklerini nasıl emzirecekleri konusunda yardımcı olan hastaneler ‘Bebek Dostu Hastane’ unvanını alıyorlar.

Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2006 yılında, Sağlık Bakanlığı ve UNICEF tarafından önerilen “Emzirmeyi Destekleme Politikası” çalışmaları sonucunda Sağlık Bakanlığı’nın düzenlediği tören ile “Bebek Dostu Hastane” unvanı almaya hak kazanmış, plaket verilmiştir. 2022 yılından itibaren Ankara Atatürk Sanatoryum Eğitim ve Araştırma Hastanesi ismiyle hizmet vermektedir. 

SORULARLA ANNE SÜTÜ
Anne sütünün bebekler için önemi nedir?

Anne sütü, bebeklere gereksinimi olan tüm besin öğelerini tek başına ilk altı ay sağlayabilen en iyi besindir. Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt, bebek için çok önemlidir, çünkü bebeği hastalıklara karşı korur, bebeğin ilk aşısıdır. Anne sütü bebekler için yaşamsal öneme sahip. Ayrıca annesiyle sevgi bağı kurabilmesi için en iyi iletişim yolu emzirme. Ayrıca anne sütü ileriki yaşlarında, diğer besinlerle beslenen bebeklere göre daha zeki olmalarına katkı sunar.

Anne sütü neden bebekler için iyi besindir?

Anne sütü, bebeğin ilk altı ay ihtiyacı olan protein, yağ, demir, vitamin gibi her türlü besin değerine içeren ideal besin kaynağıdır. İçindeki koruyucu maddeler nedeniyle bebeği enfeksiyonlardan korur. Anne sütünün hazmı kolaydır, kaynatmak gerekmez. Daima taze, temiz ve bebeğe vermek üzere hazırdır.

Tamamen doğal olan anne sütünde bebeğin büyümesi için gerekli olan maddeler inek sütünden daha fazladır. Anne sütünde yeterli miktarda su ve vitamin bulunduğu için, çok sıcak iklimlerde bile bebeğe su vermeye ve ayrıca ilk altı ayda meyve suyuna gerek yoktur. Anne sütü alan bebekler diğer besinlerle beslenen bebeklerden daha zeki olurlar.

Anne sütü bebekleri hangi hastalıklara karşı korur?

Anne sütü ve doğumdan sonra gelen ilk sarı süt ishal, solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklardan koruyor. Anne sütü ile beslenmiş çocuklar astım, alerji, çocuk diyabeti gibi hastalıklara karşı daha dirençli oluyor ve kanser oranının daha düşük olduğu biliniyor. Anne sütünün içinde yeterli demir olduğu için, emzirilen bebeklerde kansızlık görülmez. Ayrıca anne sütü alan bebeklerde, pişik, karın ağrısı ve kabızlık daha az görülür.

Anne sütü verilmeyen bebeklerde görülen riskler nelerdir?

Anne sütü ile beslenmeyen çocuklarda ölüm oranları beslenenlere göre 4-6 kat daha fazla. Dünya Sağlık Örgütü’ye göre emziren kadın oranları yüksek olsaydı yılda 1.5 milyon bebeğin yaşamı kurtulacaktı.

Bebekler ne kadar süre anne sütü ile beslenmelidir?

Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF, anne sütü ile beslenmenin doğumdan hemen sonra başlanmasını, ilk altı ayda sadece anne sütü verilmesini ve emzirmenin altı aydan sonra uygun besin takviyeleriyle iki yaş ve üzerine kadar devam etmesini öneriyor.

İdeal emzirme nasıl olmalıdır?

Hamilelik döneminde anne adayı emzirme konusunda bilgilendirilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Anne ve bebek yirmi dört saat birlikte olmalıdır. Emzirme doğumdan yarım saat sonra başlamalıdır. Annelere emzirme ve bebeklerinden ayrı olduklarında da sütlerini muhafaza etme yöntemleri öğretilmelidir. Yeni doğmuş bebeklere anne sütü dışında herhangi bir yiyecek ve içecek verilmemelidir. Bebek her isteğinde emzirilmelidir. Yapay meme veya emzik emzirme döneminde bebeklere verilmemelidir.

TÜRKİYE'DE BEBEKLER NASIL BESLENİYOR?

İlk altı ayda sadece anne sütü ile beslenen bebeklerin oranı %1.3.

Beş yaşın altındaki çocukların %25’inde beslenme eksikliği görülüyor. Türkiye nüfusunun yaklaşık %15’i beş yaşın altında. Ve bu çocukların 63,000 her yıl önlenebilir hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor. Bu çocukların 50,000 ise bir yaşın altında.

Emzirmenin anne sağlığına faydaları nedir?

Emzirme bebekle anne arasında özel sevgi bağı kurulmasını sağlar. Doğumdan hemen sonra emzirme doğum sonrası kanama miktarını azaltır. Bebeğin annesini emmesinin anneyi idrar yolu enfeksiyonlarından, meme ve yumurtalık kanserinden koruduğu bilinmektedir.

Emzirmenin psikolojik faydaları nedir?

Emzirme anne ve çocuk arasında yakın sevgi dolu ilişki sağlar. Annenin duygusal açıdan tatminini sağlar. Bebek daha az ağlar. Anne bebeğine daha sevgi dolu davranır. Bebeği terk etme veya hırpalama olasılığı daha düşüktür.

Bebek her ağladığında emzirilmeli midir?

Evet, bebek her ağladığında emzirilmelidir. Yeni doğan bebekler genellikle günde 8-10 öğün emmek isterler. Bebeğin emme sıklığı daha sonra giderek azalır.

Yurt genelinde doğum yapılan hastane sayısı nedir?

Türkiye genelinde doğum yapılan hastane sayısı 816. Hastanelerde yılda (2002 yılı) 806,000 doğum yapılıyor.

‘Bebek dostu hastane’ ne demek?

Anne sütünün özendirilmesine ve annelere emzirme konusunda bilgi ve doğru alışkanlıkları kazandırılmasına yönelik Sağlık Bakanlığı’nın çalışmaları kapsamında, doğum hizmeti veren hastanelerde emzirmenin başarılı ve yerleşik bir uygulama haline gelmesini sağlamak üzere 1991 yılında Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Hastaneler Programı başlatıldı.

Doğum hizmeti veren hastanelerden; gebeliklerinden itibaren anne adaylarını anne sütü ve emzirme konusunda bilgilendiren, doğumdan hemen sonra annelerin bebeklerini emzirmesini sağlayan, güncel bilgilerle eğitilmiş sağlık personeli ile annelere bebeklerini nasıl emzirecekleri konusunda yardımcı olan hastaneler ‘Bebek Dostu Hastane’ unvanını alıyorlar.

BEBEK DOSTU İŞ NE DEMEK?

Bebek dostu il olabilmek için il merkezindeki doğum yapılan tüm hastanelerin bebek dostu olması ve sağlık ocakları ile Ana Çocuk ve Aile Planlaması Merkezleri’nin %20’sinde emzirme odası bulunması, sağlık personelinin eğitilmiş olması, annelere emzirme konusunda danışmanlık hizmetleri verilmesi, bu sağlık kuruluşlarında ek gıda/mama reklamlarının yapılmaması, ilk altı ay ek gıda/mama verilmemesi ve bölgedeki eczanelerin bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Kaç ilde, kaç adet bebek dostu hastane, il ve ilçe var?

Türkiye genelinde 62 ilde bebek dostu hastane var. Bebek dostu hastanelerde yıllık doğum sayısı 452,000. Yıllık hastane doğumlarının %56 sı bebek dostu hastanelerde yapılıyor. Bu yıl 6 Ekim tarihinde yapılan toplantı ile Bebek Dostu Hastane sayısı 205’e, bebek dostu il sayısı sekiz’e çıkmış ve iki ilçe bebek dostu ilçe ünvanı almıştır.

Bebek Dostu Hastane olarak başlayan bu çalışmalar, 2001 yılında anne sütünün desteklenmesinde önemi olan, birinci basamak sağlık kuruluşlarını da kapsamına aldı.

Nasıl bebek dostu kalınır?

Bebek Dostu Hastane plaketi alan hastanelerde her iki yılda bir tazeleme eğitimleri yapılıyor ve Sağlık Bakanlığı merkez değerlendirme ekipleri tarafından kontrol ediliyor. Başarılı çalışmalarını sürdürenlere teşekkür belgesi veriliyor ve başarılı olmayanların plaketleri geri alınıyor.

Anne Destek Grubu ne demek?

Anneleri ve annelerin yardımcılarını emzirme konusunda eğiten ve emzirmeyi destekleyen gönüllü gruplar olarak hizmet veriyor. Başarılı emzirme yapmış olan anneler destek gruplarında çalışmak üzere teşvik ediliyor.

BEBEK DOSTU HASTANE POLİTİKASI



MAMA KODU YASASI  

      Mama Kodu Yasası

Ankara Atetürk Sanatoryum Eğitim ve Araştırma Hastanesi, T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından 1991 yılından bu yana yürütülen “Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı” kapsamında 2006yılında, Bebek Dostu Hastane ve Bebek Dostu Yenidoğan Yoğun Bakım ünvanı almıştır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün emzirmenin korunmasının ve desteklenmesinin temel stratejisini oluşturan Başarılı Emzirmede 10 Adım önerilerini temel alan Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları programın amacı; emzirmenin korunması, özendirilmesi ve desteklenmesiyle “bebeklerin doğumdan hemen sonra ten tene temas ile birlikte emzirmeye başlatılması, ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesi ve 6. aydan sonra uygun besinlerle beraber emzirmenin 2 yaş ve ötesine kadar devam ettirilmesi” ve bu şekilde tüm bebeklerin yaşama sağlıklı başlamasıdır.

Hastanemizde oluşturulmuş olan “Başarılı Emzirme ve Bebek Dostu Hastane Politikasının” 1. Maddesi: “Emzirmenin teşvik edilmesi, desteklenmesi, sürdürülmesi amacıyla ‘Başarılı Emzirme Politikası’ oluşturulmuştur ve hem çalışanlarla hem ebeveynlerle paylaşılan güncel yazılı bir anne sütü ve bebek beslenme politikası mevcuttur. ‘Mama Kodu Yasası’ eksiksiz bir şekilde uygulanmakta olup, bu ürünlerin doğrudan veya dolaylı olarak reklam ve pazarlamasının yapılması yasaktır. ‘Bebek Dostu Hastane’ uygulamalarımız veri yönetim sistemi ile sürekli olarak izlenmektedir” şeklindedir. Bu metin Mama Kodu Yasası konusunda bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır.

ANNE SÜTÜ MUADİLLERİNİN PAZARLANMASIYLA İLGİLİ ULUSLARARASI YASA (MAMA KODU) 1981

Yasanın Amacı: Yasanın genel amacı tüm bebeklerin güvenli ve yeterli beslenmesidir. Bu amaca ulaşmak için;

Ø  Emzirmenin korunması ve yaygınlaştırılması,

Ø  Anne sütü muadillerinin yeterli bilgilendirme ve uygun pazarlama yöntemleriyle dağıtımının sağlanması,

Ø  Anne sütü muadillerinin uygun kullanımını sağlayarak, bebeklerin güvenli ve yeterli besin almalarına katkı sağlanması gerekmektedir.

Yasanın Kapsamı: Yasa, aşağıdaki maddelerin pazarlanması ve bununla ilgili faaliyetleri kapsar;

Ø  Formüle bebek maması dahil anne sütü muadilleri,

Ø  Aynen ya da ilavelerle, kısmen ya da tamamen anne sütü yerine kullanılmasının uygun olduğu söylenerek pazarlanan ya da başka biçimde tanıtılan, biberonla verilebilecek ek gıdalar dahil diğer süt ürünleri, yiyecek ve içecekler,

Ø  Biberonlar ve emzikler,

Ø  Tüm bu ürünlerin kalitesi ve arzı ile kullanımına ilişkin bilgileri kapsamaktadır.

Yasanın Maddeleri:

1.      Yasanın amacı

2.      Yasanın kapsamı

3.      Tanımlar

4.      Bilgi ve eğitim

5.      Kamuoyu ve anneler

6.      Sağlık sistemleri

7.      Sağlık görevlileri

8.      Üreticiler ve dağıtımcıların istihdam ettiği kişiler

9.      Etiketleme

10.  Kalite

11.  Uygulama ve izleme

Ülkemizde Konu ile İlgili Tebliğler, Türk Gıda Kodeksi Bebek Formülleri Tebliği ve Türk Gıda Kodeksi Devam Formülleri Tebliği (15.08.2014 tarih 29089 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir)

Anne Sütü Yerine Kullanılan Ürünlerin Pazarlaması İle İlgili Uluslararası Yasanın Önemli Noktaları;

Ø  Anne sütü yerine kullanılabilecek ürünlerin reklamı yapılmaz,

Ø  Bu ürünlerin örnekleri veya kullanılan malzemeleri serbest bir şekilde dağıtılmaz,

Ø  Sağlık personeli tarafından bu ürünler önerilmez,

Ø  Mama firmasının pazarlama personeli ile anneler arasında bağlantı kurulmaz,

Ø  Sağlık çalışanlarına mama örnekleri veya hediyeler verilmez,

Ø  Afişlerde ve mamaların etiketlerinde, mamayla beslenmenin en ideal (mükemmel) olduğunugösterir biçimde bebeklerle mamaların bir arada resimleri bulunmaz,

Ø  Sağlık çalışanları mamalar hakkında bilimsel ve tam (olaylara dayanan) bir şekildebilgilendirilmelidir,

Ø  Etikette, mama ile beslenme hakkında bilgi, anne sütünün yararları ve mama ile beslenmeninzararları ve maddi masrafı belirtilmelidir,

Ø  Bebekler için kullanımı zor ürünler desteklenmez.

Ø  Bu Yasa;

§  Yapay beslenen bebekler için ürünlerin seçiminde bilimsel, tarafsız ve çocuk sağlığınıkoruyan bir yaklaşım izler.

§  Etiketlerin üzerinde ürünün hazırlanmasına yönelik doğru yönergeler ve uyarılarolmasını, ürünün güvenli bir şekilde hazırlanmasını sağlar.

§  Bu ürünlerin güvenli ve uygun bir şekilde imalatını kabul eder, ancak bu ürünlerintüketiciye pazarlanmasını kabul etmez.

§  Bebek beslenmesi konusunda tarafsız ve doğru bilgi sağlar.

Yasa ile İlgili Sağlık Personeli Görev ve Sorumlulukları:

Ø  Formül, çay, meyve suyu ile biberon ve emzik gibi araçları tanıtan reklam amaçlı posterlerkullanılmamalıdır.

Ø  Firmaların ücretsiz materyalleri ve hediyeleri kabul edilmemelidir.

Ø  Ücretsiz ürünlerin, hediye ve broşürlerin annelere verilmesine izin verilmemelidir.

Ø  Gebe kadınlar için düzenlenen eğitimlerde formül hazırlama konusunun, özellikle firmayetkilileri tarafından öğretilmesi engellenmelidir.

Ø  Eğer bebeğin ihtiyacı varsa, formül kullanımı bireysel olarak öğretilmelidir.

Ø  Kod ihlalleri olduğu durumlarda ilgili yetkililere rapor edilmelidir.

Ø  Firmalardan pazarlama materyali değil, sadece bilimsel bilgiye dayalı olacak şekilde ürün bilgisialınmalıdır.

Ø  Hastanelerin bebek dostu olarak tanımlanması için, Uluslararası koda ve sonradan alınacakkararlara uyulmalıdır.

Ø

Bu metin T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Çocuk ve Ergen Sağlığı Dairesi Başkanlığı’nın Bebek ve Küçük Çocuk Beslenme Uygulama Rehberi’nden alınmıştır. Rehberin tamamı için bakınız https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/beslenme-programlari/anne-sutunun-tesviki-bebek-dostu-skp.html