5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun
Mevcut belgelerin geçerliliği Geçici Madde 5- (Ek: 25/4/2013-6462/2 md.) Engelli bireylerin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuatına göre almış oldukları sağlık kurulu raporlarına istinaden hâlen yararlanmakta oldukları hak ve menfaatlerin, sağlık kurulu raporu dışındaki diğer şartların muhafaza edilmesi ve ilgili mevzuatına göre bu hak ve menfaatlerin devamının mümkün olması kaydıyla, önceki raporların geçerlilik süresi içinde aynı şekilde uygulanmasına devam olunur. Ayrıca, engelli bireylerin ilgili mevzuatına uygun olarak daha önceden almış oldukları sağlık kurulu raporlarına istinaden engellilik durumlarının tespitine veya engellilikleri dolayısıyla kendilerine veya yakınlarına kolaylıklar ya da haklar teminine yönelik olarak bu maddenin yayımı tarihine kadar verilmiş olan özürlü, sakat, çürük veya zihinsel ya da bedensel engelleri niteleyen benzeri ibareleri içeren belge, kimlik, kart ve benzeri belgelerin, geçerli oldukları süreler dâhilinde yenilenmeleri gerekmez.
Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Raporları Hakkında Yönetmelik.
Kazanılmış haklar Madde 18 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce; özürlüler için düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarıyla belirlenmiş olan özür oranları, çalışma gücü kayıp oranları, vücut iş görme gücü kaybı oranları, tüm vücut fonksiyon kaybı oranları geçerli olup bu oranlara dayanılarak sağlanmış sosyal destek ve yardım hizmetlerinin sürdürülebilmesi için yeniden özürlü sağlık kurulu raporu düzenlenmez.
(2) Ancak, süreli verilen raporlar ile ilgili olarak hastaneye yeniden sevk işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir rapor istenmesi durumunda, özür oranları, bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden belirlenir.
NOT: Ancak; bu hükümlere rağmen kurum ve kuruluşlar engelli bireylerden tekrar raporlama istemektedir. Yeni rapor almak durumunda kalanların rapor süreleri bitmemiş veya sürekli raporları varsa yapmaları gereken; bulundukları ilde İl Sağlık Müdürlüğüne başvuru yapıp, var olan raporlarına itiraz etmektir. İl Sağlık Müdürlüğü, raporun alındığı hastane değil uygun gördüğü bir hastaneye sevk yapacaktır. Sonuçlar aynı çıkarsa karar kesinleşir. Ancak sonuç farklı çıkarsa İl Sağlık Müdürlüğü bir hakem hastaneye sevk yapacaktır. Hakem hastanenin verdiği karar kesindir.
KAMUSAL BAŞVURULARDA ENGELLİ SAĞLIK RAPORUNUN ASLININ VERİLMEMESİ HAKKINDA
Vergi indirimi, engelli çocuğun maluliyet işlemleri, ağır engelli çocuğu olan annelere erken emeklilik hakkı ve diğer işlemlerde engelli sağlık raporunun aslı yerine raporun alındığı hastane başhekimliğince onaylanmış ıslak imzalı “aslı gibidir’’ fotokopisi geçerlidir.
Ancak emeklilik işlemlerinde engelli raporunun aslı gerekmektedir. Bu nedenle engelli sağlık raporu çıkartılmasında verilen dilekçede ihtiyacınız olacağını bilerek birden fazla rapor aslını almak istediğinizi belirtiniz. Bu talebinizin dayanağı Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Engellilere Verilecek Sağlık Raporları Hakkında Yönetmeliktir.
Başvurularda; rapor aslını ve fotokopisini görevlilere ibraz ettiğinizde görevlinin rapor aslını görüp, fotokopisi üzerine “aslı gibidir” damgasını vurması gerekir. Buna yönelik hüküm şudur:
Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik
Tarih: 31.07.2009/Resmi Gazete Sayı: 27305)
Engellilerle ilgili tedbirler: Madde 7-(1) İdare, sunduğu kamu hizmetlerinin engelliler tarafından kolayca erişilebilir olması için gerekli tedbirleri alır.
Başvuru sahibinden bilgi ve belge istenmesine ilişkin esaslar: Madde 8-(1) İdare, hizmetleri yerine getirirken başvuru sahibinden istediği bilgi ve belgelerle ilgili düzenlemelerinde aşağıdaki ölçütleri esas alır:
a) Düzenlemeler beyan esas alınacak şekilde hazırlanır.
ç) İdarenin görevi gereği kendisinde bulunan bilgi ve belgeler ile daha önce başvuru sahibinden alınarak kurum kayıtlarına aktarılan ve değişmediği başvuru sahibi tarafından beyan edilen belgeler yeniden istenmez.
d) İstenen belgenin aslının getirilmesi hâlinde, belgenin fotokopisi, aslına uygunluğu kontrol edildikten sonra ilgili görevli tarafından isim ve unvan yazılarak tasdik edilir.
e) Diğer idarelerin elektronik ortamda paylaşıma açtığı bilgi ve belgeler, başvuru sahibinden istenmez. Ancak, bu bilgi ve belgelere kolayca erişim için gerekli bilgiler istenebilir.
BAKIMA İHTİYACI OLAN ENGELLİ VE AĞIR ENGELLİLİK NE DEMEKTİR?
Bakıma Muhtaçlık: 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunda yer alan ‘’bakıma muhtaçlık’’ tanımı 19 Şubat 2014 tarihinde kabul edilen 6518 sayılı Kanun ile; bu Kanun metninden çıkartılmıştır.
Ağır Engellilik: Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikte yer alan ağır engellilik tanımı şu şekildedir: Engel durumuna göre engel oranı %50 ve üzerinde olduğu tespit edilenlerden günlük yaşam aktivitelerini başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceğine engelli sağlık kurulu tarafından karar verilen kişiler.
Yönetmeliğe göre ağır engellilik kısmı mutlaka ‘’evet’’ ya da ‘’hayır’’ olarak işaretlenmesi gerekmektedir. Buna göre kişinin engel oranının % 50’nin üzerinde olması, o kişinin ağır engelli olduğunu göstermez. Engelli sağlık kurulu raporunun ilgili bölümünde yer alan “Ağır Engelli” kısmının evet olarak işaretlenmiş olması halinde kişinin ağır engelli ve bakıma muhtaç olduğu anlaşılır.
Bakıma muhtaçlık Kanun metninden çıkartıldığı gibi, Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik gereği engelli sağlık raporunda yer alması zorunlu olan ibarelerden değildir. Bakıma muhtaçlık tanımının kaldırılması, birçok kurumda kavram karmaşasına neden olmuştur.
Kurumlar uygulamalarında raporda bakıma muhtaçlık yerine ağır engellilik ifadesini isteyerek, kavram karmaşasını gidermişlerdir.
18 Nisan 2014 Genel Sağlık Sigortası Tescil, Prim ve Müstehaklık İşlemleri Yönetmeliğinde; ‘’Tıbben başkasının bakımına muhtaç kişiler: Engellilik Ölçütü, Sınıflandırılması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik kapsamında, yetkilendirilmiş engelli sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık kuruluşlarınca, ağır engelli olduğu engelli sağlık kurulu raporu ile belgelendirilen kişileri ifade eder’’ hükmü yer alır. Buradan anlaşılacağı üzere; bakıma muhtaçlığın istendiği durumlarda, sağlık raporunda ‘’ağır engelli’’ ibaresinin olması gerekmektedir.
Sosyal Hizmetler Kanununa göre (2828 sayılı) "Bakıma İhtiyacı Olan Engelli"; engellilik sınıflandırmasına göre resmî sağlık kurulu raporu ile ağır engelli olduğu belgelendirilenlerden, günlük hayatın alışılmış, tekrar eden gereklerini önemli ölçüde yerine getirememesi nedeniyle hayatını başkasının yardımı ve bakımı olmadan devam ettiremeyecek derecede düşkün olan kişiyi ifade etmektedir.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERE YARI ZAMANLI ÇALIŞMA HAKKI
Resmi Gazetede yayınlanan Torba Yasa ile (10 Şubat 2016/ 6663 sayılı Kanun); engelli çocuğu olan anneler için, doğumdan sonra 12 ayı geçmemiş olması şartı ile 12 ay yarı zamanlı çalışma hakkı getirilmiştir. Bu yarı zamanlı çalışma tam maaşlıdır. Engelli çocuğun engel oranı, ağır/ hafif engelli olup olmadığı ve gelir düzeyi dikkate alınmaksızın bu hakkı isteyen her anne kullanabilir.
Öte yandan çocuğun ilk öğretim çağına dek yarı zamanlı çalışma (maaş ve özlük hakların yarısı karşılığında) talep edilmektedir. Buna göre engelli çocuğu olan anne 12 ay boyunca tam maaş alarak yarı zamanlı çalışabilecek (süt izni hakkını kullanmadan), 12 ayın devamında ise ilköğretim yaşına dek yarı maaşla yarı zamanlı çalışabilecek. Bu hükümler; memurlar için 657' ye (104. Maddeye ilave), işçiler için 4857' ye (74. Maddeye ilave) işlenmiştir. Henüz uygulama yönetmeliği çıkmamıştır.
ENGELLİ KİMLİK KARTI
Engelli raporunun aslı gibidir fotokopisi, 2 resim ve kimlik ile birlikte Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne (eski adı ile Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü) başvurunuz.
Ağır engelliler için engelli kimlik kartında “refakatli” ibaresi olur.
ENGELLİ MAAŞLARI
%40 ve üzerinde engelli olanlar herhangi bir sigorta kolunda çalışmıyorlar ise hane gelirinin tamamı kişi başına bölündüğünde kişi başı 483,6 liranın altında olanlar içindir. Bu miktar; asgari ücretin her artışında asgari ücretin üçte biri olarak hesaplanır.
Müracaatlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yapılır.
Sahip olunan ÖTV istisnalı (engelli aracı) araçlar için Vakfın yapacağı değerlendirme önemlidir. Diğer araçlar, arsa veya diğer taşınmaz malların raiç/kasko bedellerininden belirlenen miktarlar aylık gelire dahil edilir.
Oturulan ev kira ise; bu evin emsal kira bedeli gelirden düşülür. Başka hiçbir gider, gelirden düşülmez.
Ailenin gideri gelirden çok ise; ne kadar fazla ise bu miktar hanenin geliri olarak yazılır.
2022 Sayılı Kanuna göre engelli maaşları şunlardır:
1) On sekiz yaş üstü engelli maaşı (engel oranı %70 ve üzerinde olanlar için)
2) On sekiz yaş üstü engelli maaşı (engel oranı % 40 ile % 69 arasında olanlar için)
3) On sekiz yaş altı engelli yakını maaşı (Engelli çocuğun anne veya babasının sigortalı bir işte çalışıyor olması halinde bu maaş bağlanmaz). Bakınız: 2022 sayılı Kanun
Engelli maaşı başvurusunda engelli raporunda Vakıf tarafından “sosyal yardım’’ ibaresi yazılı olması istenebilir. Bu nedenle engelli raporu alımlarında raporun arka kısmında kullanım amaçlarına, “sosyal yardım”, “engelli maaşı” ifadelerini yazdırmanızda fayda vardır.
Başvuruda aslı gibidir onaylı (rapor aldığınız hastane başhekimliğince ıslak imzalı onaylı) engelli raporunuzu verebilirsiniz. Rapor aslını vermenize gerek yoktur.
VAKIF AYLIĞI- MUHTAÇ AYLIĞI
Muhtaç Aylığından Yararlanma Şartları
* Annesi ya da babası olmayan muhtaç çocuklar ile % 40 ve üzeri engelli olan muhtaçlara;
* Sosyal güvencesi olmaması,
* Herhangi bir gelir veya aylığı bulunmaması,
* Mahkeme kararı veya kanunla bakım altına alınmamış olması,
* Gelir getirici taşınır ve taşınmaz malı mevcut olmaması veya olup da bunlardan elde edeceği aylık ortalama gelirinin bu yönetmelikle belirlenen muhtaç aylığı miktarını geçmemesi, halinde muhtaç aylığı bağlanır.
Başvuru: Muhtaç aylığı başvuru formu ve engelli sağlık kurul raporu ile başvurulur. Başvurular Vakıflar Bölge Müdürlüklerine doğrudan, posta yoluyla yapıldığı gibi internet sitesinden de başvuru yapılabilir.
Bir hanede birden fazla kişiye maaş bağlanmaz. 2018 yılında muhtaç engelliler ile yetim çocukların her birine aylık olarak 679,64 TL ödenmektedir.
Ayrıntılı bilgi için 27.09.2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Vakıflar Yönetmeliği" ni inceleyiniz.
EVDE BAKIM MAAŞI
Evde bakım maaşı bağlanabilmesi için gerekli şartlar şunlardır:
1. Engelli sağlık raporunda “ağır engelli” yazması.
2. Haneye giren tüm gelirler toplanıp, hanedeki kişi sayısına bölündüğünde; kişi başı aylık gelirin 967 liradan (asgari ücretin üçte ikisi) az olması şarttır.
3. Engelli kişinin bakıma ihtiyacı olduğunun sosyal hizmetler yetkililerince raporlanması gerekir.
Maaş, aylık ödenir. 2018 yılı ikinci 6 ayı için bakım maaşı 1.179.40 liradır.
Müracaatlar Aile, Ç alışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının Sosyal Politikalar İl/İlçe Müdürlüklerine (eski adı sosyal hizmetler il müdürlüğü) yapılır.
Bakım maaşı bağlatılmasında sahip olunan araç, ev veya arsa gelire dahil edilmez ancak bunlardan gelir sağlanırsa gelire mutlaka dahil edilir. Ayrıca bu malların nasıl alındığı, muhtaçlık durumu bakımından önemli olduğu için; bakım maaşı bağlandıktan sonra alınan ev, araba veya diğer malların alımı mutlaka sosyal politikalar il müdürlüğüne bildirilmelidir. Ödeme ile ilgili bilgi isteyebilirler ve buna göre gelir hesabınız yeniden yapılabilir.
Aynı hanede ağır engelli birden fazla kişi varsa, bir engelliden sonraki her bir engelli iki kişi sayılır. Bakıma ihtiyacı olan engelli bireyin ikametgâh adresinin değişmesi, hane gelirinin artması, hanede yaşayanların sayısının değişmesi bildirimi zorunlu durumlardandır. Bir akraba, bakıma ihtiyacı olan bir engelliye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma ihtiyacı olan iki engelliye bakım hizmeti verebilir. Bu durumda iki ayrı maaş alınacaktır.
Geçmiş borçların affı, yasa ile olmaktadır. 27 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren 6770 sayılı Kanun ile evde bakım maaşı geçmiş borçlarına aşağıdaki şartlarda af gelmiştir:
24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
Geçici Madde 15- Gerçeğe uygun olmayan belge ve sağlık kurulu raporu kullanımı nedeniyle yapılan ödemeler hariç olmak üzere, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bu Kanunun ek 7 nci maddesi kapsamında fazla ve yersiz ödenen ve geri alınması gereken tutarlar ile bunlardan doğan faizler terkin olunur. Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bu kapsamda tahsil edilmiş olan tutarlar bakımından ilgili kişiler lehine hiçbir şekilde alacak hakkı doğmaz ve yapılmış olan tahsilatlar iade edilmez. Açılmış olan davalarda yargılama gideri ile vekâlet ücretine hükmolunmaz, hükmolunanlar tahsil edilmez.”
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ANNELERE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI
Ağır engelli çocuğu olan annelere 1 Ekim 2008 tarihinden sonra verilmiş bir haktır. Çocuğun ağır engelli raporunun alındığı tarihe göre SGK’ nın kararı önemlidir. Çalışılan sürenin dörtte biri oranında süre çalışılan süreye ilave edilir. Bu süre emekliliğe kalan süreden düşürülür.
Bakınız: 5510 saylı Kanun 28. Madde.
Başvuru; çalışma belgesi, engelli raporunun aslı gibidir fotokopisi, çocuğun ve annenin kimlik fotokopileri ve dilekçe ile SGK ya yapılır.
Ağır engelli çocuğu olan babalara da erken emeklilik hakkının verilmesi için çalışmalarımız devam etmektedir.
ENGELLİLER İÇİN ENGELLİLİK GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ
Kendisi % 40 ve üzerinde engelli olanlar,
Bakmakla yükümlü olduğu eş, çocuk, anne ve babası engelli olan çalışanlar (serbest çalışanlar ve isteğe bağlı çalışanlar dahil).
Bulundukları il/ilçe vergi dairelerine müracaat ederek vergi indirim hakkı alırlar.
Emeklilik sürecinde bu haktan yararlanılamaz. Ancak emeklilik döneminde serbest çalışanlar bu haktan yararlanır. Engelli yakınından dolayı gelir vergisi indirimi hakkı kullananların, engelli yakınları çalışmaya başladığında, ilgili vergi dairesine “bu hakkın çalışan birey üzerine geçmesi’’ için bildirimde bulunmaları zorunludur.
İş yeri değişikliğinde mutlaka yeni iş yerinden alınacak çalışma belgesi ile birlikte vergi dairesine başvurularak vergi indiriminin yeni iş yeri maliye şubesine gönderilmesini sağlanmalı. Aksi takdirde yeni iş yerine geçiş yapılamayacaktır. Başvuruda sadece dilekçe ve çalışma belgesi yeterli olacaktır.
Başvuru: İş yerinden alınan çalışma belgesi, işçiler için sigortalılık belgesi, dilekçe (başvuru için gittiğinizde yazabilirsiniz), engelli raporunun aslı gibidir fotokopisi (rapor alınan hastane başhekimliğince ıslak imzalı onaylı), kimlik fotokopisi, iki resimle yapılır. Başvuru vergi dairesine yapılır. Engelli sağlık raporları Maliye Bakanlığı Sağlık Kurulunca incelenir. İnceleme sonrası sonuç, çalışan kişinin iş yerine gelir.
Vergi Dairesinden dört şekilde sonuç gelebilir:
İlki; vergi indiriminin onaylanmasıdır. Onay belgesinde yazan tarihten itibaren geçerli olmak üzere indirim uygulanır.
İkincisi; Vergi Dairesi engelinize yönelik yeni tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler yaptırılıp sonuçların asılları Vergi Dairesine gönderilir.
Üçüncüsü; Vergi Dairesi engelli raporunun yenilenmesini isteyebilir. Engelli raporu süresi içinde geçerli olduğundan yeni rapor almanız için raporun yenilenmesi için İl Sağlık Müdürlüğüne itiraz başvurusu yapılmalıdır. İl Sağlık Müdürlüğü kişiyi bir hastaneye sevk eder. Buradan alınan rapor sonucu ilk raporla aynı ise sonuç kesinleşir ve bu rapor vergi dairesinin incelemesine gönderilir. Sonuç ilk rapordan farklı ise Yönetmelik gereği hakem hastanesi incelemesi gerekir. Hakem hastanenin kararı kesindir. Alınan rapor Vergi Dairesinin incelenmesine gönderilir.
Dördüncüsü ise; engel oranının %40’ın altına düşürülmesi yani sonucun “vergi indiriminden yararlanamaz” ibaresi ile olumsuz olmasıdır. Her iki durumda da tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde sonuca itiraz edilebilir. İtirazın kabulü ya da reddine göre hareket edilir.
Vergi dairesinin engel oranını %40’ın altına düşürmesi kişinin engellilik durumunun ortadan kalktığını göstermez. Bu sonuç sadece kişinin vergi indiriminden yararlanamayacağını gösterir. Kişi diğer tüm haklardan yararlanır. Vergi Dairesinin yeni engelli raporu istediği durumlarda dikkat edilmesi gereken konu; yeni değerlendirmede engel ölçüm cetvelinin değişmesi nedeniyle engel oranının düşmesidir. Eğer yeni alınan engelli raporu %40’ın altına düşerse kişi tüm engelli haklarını kaybeder. Bu nedenle engel oranının düşmesi söz konusu ise kişinin sağlık kurul işlemlerini yapmaması önerilir. Bu kişilerin vergi indirim hakkını kullanmama tercihi yapmaları daha uygun olacaktır. Ancak unutulmaması gereken konu 1 Ekim 2008 öncesi işe giren işçi kadrosunda çalışanların engelli erken emeklilik hakkından yararlanması mümkün değildir. Bu şart diğer çalışanlar için uygulanmaz.
ÖTV İSTİSNALI ARAÇ ALIMI
Tüm vergiler dahil en fazla 200 bin lira tutarında olacak araçlar için ÖTV istisnası uygulanacaktır. Motor hacmi sınırı kaldırılmıştır.
Özel donanımlı araç kullanır raporu olanların kendisi (engel oranı %90’ın altında olması ve Tebliğde yer alan ortopedik engele sahip olmaları şartı ile) ile engel oranı % 90 ve üzerinde olan engellilerin yakını bu haktan yararlanırlar.
Engelli sağlık kurulu raporlarının süreli olması halinde; bitimine 6 ay kalmadan önce işlemin yapılmış olması gerekir.
Hangi hallerde ÖTV indirimli araç alınacağı ve özel donanım şartları için bakınız: 18 Nisan 2015 tarihli Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliği ÖTV istisnası ile birlikte raporun süresi içinde MTV muafiyet hakkı da vardır.
ÖTV Kanunun yürürlük tarihi olan 06.06.2002 sonrası alınan raporlarla işlem yapılır. Bakınız: ÖTV Kanunu.
Engel oranı %90 veya üzerinde olup engelli aracı olanlardan (ehliyeti varsa) sedye ya da tekerlekli sandalye kullanımı için araçta özel donanım yapılmadıysa; engelli kişi aracı kendileri kullanabilir. Ancak araçta tekerlekli sandalye girişi için özel donanım (rampa, asansör) yapıldıysa, bu aracı engellinin kendisi kullanamaz.
Engelli yakınlar adına alınan ÖTV istisnalı araç alımından sonra rapordaki engel oranı düşerse; ÖTV ödenmeden araç kullanılmaya devam eder. Ancak MTV muafiyeti engel oranı %90’ın altına düştüğünde ortadan kalkacağından, Vergi Dairesine bildirimde bulunulmalıdır. Bakınız: Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Araç alımında KDV indirimi yoktur.
EMLAK VERGİSİNDEN MUAFİYET
%40 ve üzerinde engelli olanlar için; ev sahipliğinin kendisi olması şartı ile tek ev için, 200 metrekareyi geçmeyen evlerde muafiyet vardır. Arsa sahipliği muafiyet kapsamında değildir. Evin bulunduğu yerleşim yerinde Belediyelerin ilgili kısımlarına müracaat edilmelidir.
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu madde 8: “Bakanlar Kurulu, kendisine bakmakla mükellef kimsesi olup onsekiz yaşını doldurmamış olanlar hariç olmak üzere hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların, gazilerin, engellilerin, şehitlerin dul ve yetimlerinin Türkiye sınırları içinde brüt 200 m²’yi geçmeyen tek meskeni olması (intifa hakkına sahip olunması hali dahil) halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir. Bu hüküm, yukarıda belirtilenlerin tek meskene hisse ile sahip olmaları halinde hisselerine ait kısım hakkında da uygulanır. Muayyen zamanda dinlenme amacıyla kullanılan meskenler hakkında bu hüküm uygulanmaz”.
Engelli ailesi olmak, vergi muafiyet kapsamında değildir. Evin engelli kişi üzerine olması şarttır.
SONRADAN ENGELLİ OLAN ÇALIŞANLAR
Sonradan engelli olup engelli sağlık kurul raporunu kurumlarına ibraz eden bu memurların kurumları tarafından ivedilikle Devlet Personel Başkanlığın internet sitesindeki “DPB e-Uygulama” ya kayıt edilmesi zorunludur. Engelli sağlık raporunu kuruma bildiren çalışan için herhangi bir sebeple gerekli işlemleri yapmayan, DPB ye bildirimi bekleten ve çalışanın engelli olmasına dair haklarını kullanımını engelleyen kurum ve iş verenler engelliliğe dayalı ayrımcılık yaptıklarını bilmelidirler.
Sözleşmeli çalışanlar, engelli raporu aldıklarında engelliliğe bağlı iş verenlerce sözleşme feshi yapılamayacağını bilmeliler.
ENGELLİ ÇOCUKLARIN EĞİTİM HAKKI
Alınan engellilik raporuyla özel eğitim alması gerektiği belirtilen engelli çocuk için (engel oranı en az %20 olması şartı ile) Rehberlik Araştırma Merkezlerinin değerlendirmesi sonucu Özel Eğitim imkanlarından yararlanır.
ENGELLİ ÖĞRENCİLERE EĞİTİM DESTEĞİ
TSK Elele Vakfı okullarında (GATA, Güvercinlik, Diyarbakır) özel eğitim alan TSK personelinin engelli çocuklarına eğitim desteği uygulaması Ekim 2015 itibarı ile başlamış, ancak bu yardım Ağustos 2016 itibarı ile sonlandırılmıştır.
Emniyet Genel Müdürlüğünde çalışan personelin özel eğitim alan çocuklarına da eğitim desteği verilmesi uygulaması vardır. Bu konuda kurumunuzdan bilgi alınız. KHK ile ihraç edilenlerin eğitim yardımları kesilmektedir.
EVDE EĞİTİM
Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitime ihtiyacı olan bireylerden sağlık problemi nedeniyle okul öncesi, ilköğretim veya özel eğitim programlarından herhangi birini uygulayan örgün eğitim kurumlarından doğrudan yararlanamayanlara eğitim hizmetlerinin evde sunulması esasına dayanan eğitimdir. Engelli çocukların eğitimi için RAM lardan bilgi alınabilir.
ENGELLİ KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI (EKPSS)
Sınav 24 Nisan 2016 da yapılmıştır. Bu sınavın ve bundan sonraki sınavların sonuçları 4 yıl geçerlidir. Birey isterse her 2 yılda bir sınava girer, aldığı en yüksek puan geçerlidir.
Bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının % 40 veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu mevzuat hükümlerine göre alınacak sağlık kurulu raporu ile belgeleyenler sınav veya kuraya girmeye hak kazanır.
Bir birey mezun olduğu en üst öğrenim seviyesinden sınava girebilir.
Bir sonra ki sınav ve kura dönemi Nisan 2018 dedir. Lise, ön lisans ve lisans mezunları sınava katılabileceklerdir. Başvurular Şubat ayındadır. İlk ve ortaokul mezunları ile özel eğitim uygulama ve iş okulu mezunları kuraya katılacaktır. Kura başvuruları Mayıs ayındadır.
ENGELLİ MEMURLARIN ATAMALARINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
Çalıştığınız kurumun atama ve yer değişikliği yönetmeliği hakkında kurumunuz idari biriminden bilgi alınız.
Kurumlar engelli ve engel yakını olan çalışanları için kendi yönetmeliklerini düzenlerler. TSK da çalışan muvazzaf personellerden özel eğitim alan çocukları olanlar artık atamaya esas rapor almak zorunda değildirler. Bunun yerine asker hastane veya asker hastane dışında yetkili her hangi bir hastaneden aldıkları “özel eğitim amaçlı sağlık raporlarını’’ ve RAM raporlarını bağlı oldukları kuvvetlerin atama şubelerine göndererek atama amaçlı kullanabileceklerdir.
Devlet Memurları Kanunu 72.Madde (Şubat 2014) “İlgili mevzuatı uyarınca verilecek rapora göre kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için düzenlemeler yapılır.”
Devlet Memurlarının Yer Değiştirmesi Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik Değişikliği (16.08.2014 tarihli) (Sadece ilgili hükümler alıntılanmıştır)
Madde 12- Sağlık, aile birliği ve can güvenliği mazeretlerinin belgelendirilmesi halinde, hizmet bölgelerindeki ve/veya hizmet alanlarındaki zorunlu çalışma süreleri tamamlanmadan memurun isteği üzerine yer değiştirme suretiyle ataması yapılabilir. Sağlık ve aile birliği mazeretlerine dayalı olarak yer değiştirmeye tabi tutulan memur, mazeretinin devam ettiğini her yıl Ocak ayında alacağı belgeyle belgelendirmek zorundadır. Zorunlu çalışma süresini sağlık veya aile birliği mazeretine dayalı olarak tamamlamamış olan memur mazeretinin sona ermesi durumunda, zorunlu hizmet süresinin eksik kalan kısmını tamamlamak zorundadır. Sağlık ve can güvenliği mazeretlerine dayalı olarak yapılacak yer değiştirme suretiyle atamalar, atanma dönemine tabi değildir."
Madde 3- Aynı Yönetmeliğin 13 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sağlık Mazeretine Bağlı Yer Değişikliği
Madde 13- Memurun sağlık mazeretine dayanarak yer değiştirme talebinde bulunabilmesi için; kendisi, eşi, annesi, babası, bakmakla yükümlü olduğu çocukları ve yargı kararı ile vasi tayin edildiği kardeşinin hastalığının görev yaptığı yerde tedavisinin mümkün olmadığı veya mevcut görev yerinin söz konusu kişilerin sağlık durumunu tehlikeye düşüreceğini eğitim ve araştırma hastanesi veya üniversite hastanesinden alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi gerekir.
Sağlık mazeretine dayalı olarak yapılacak yer değişikliğinde memur aynı hizmet bölgesi içinde başka bir hizmet alanına, bu şekilde mazeretin karşılanamaması halinde ise başka bir hizmet bölgesinde kurumca ihtiyaç duyulan ve mazeretinin karşılanabileceği bir hizmet alanına atanabilir.
Engellilik Durumuna Bağlı Yer Değişikliği:
Ek Madde 3- İlgili mevzuatına göre alman sağlık kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde bulunabilir. Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkanları ve teşkilat yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla yararlanılamaz.
Memurun kendisinin veya birlikte yaşadığı eşi ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının engellilik durumunun tedavisi sebebiyle yer değişikliğini talep etmesi halinde, yer değiştirme suretiyle atama yapılacak yerin, memurun ve bu fıkra kapsamındaki yakınlarının engellilik durumuna uygun olması esastır.
Engellilik durumu devam ettiği sürece kurumlarca isteği dışında memurun yeri değiştirilmez. Engellilik durumu ortadan kalkan memurlar hakkında bu Yönetmelikte yer alan diğer hükümler uygulanır.
Not: Çalıştığınız kuruma ait atama ve yer değiştirme yönetmeliği olup olmadığınız sorunuz. Eğer kurumunuza ait bir yönetmelik yok ise yukarıdaki yönetmelik hükümleri geçerlidir. TSK’ da görevli memurlar için yönetmelik yukarıdaki aynı hükümlerle 12 Haziran 2015 tarihinde (yukarıdaki hükümlerle aynı olacak şekilde)resmi gazetede yayınlanmıştır.
NOT: “Bir kereye mahsus’’ ifadesinin yürütmesi Danıştay tarafından durdurulmuştur. Danıştay 16. Dairesi Esas 2015/10808 sayılı karar ile ilgili yönetmelikte yer alan “bir defadan fazla” hükmünün yürütmesini durdurmuş olup, Başbakanlığın yürütmenin durdurulmasına ilişkin olarak Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu yapmış olduğu itiraz 21/01/2016 tarih ve 2015/1435 Esas Nolu kararıyla Red Olunmuştur.
Bu kararın TSK da çalışan memurları kapsamadığı yönünde görüşler vardır. Çünkü Danıştayın iptal kararı Devlet Memurları Atama ve Yer Değişikliği Yönetmeliğindeki ‘’bir kereye mahsus’’ ifadesi içindir. TSK da görev yapan memur MSB, Gen, Kur ve Kuvvet Komutanlıklarında Görev Yapan Devlet Memurları Atama ve Yer Değişikliği Yönetmeliğine tabidirler.
TSK da çalışanlar için; tüm kanun, yönetmelik ve yönergelerdeki asker hastane şartı kaldırılmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından rapor vermeye yetkili kılınan tüm hastanelerden engelli sağlık raporu alınabilir.
ENGELLİ ÇALIŞANIN ERKEN EMEKLİLİK HAKKI
Engelli Devlet Memurları Engelli memurun erken emeklilik hakkını kullanması için (1 Ekim 2008 öncesi ve sonrası işe girenler) vergi indirim belgesi alması zorunlu değildir.
Engellilerin erken emekliliği sonunda bağlanan maaş yaşlılık maaşıdır. SGK ya emeklilik başvurusunda engelli sağlık raporunun aslı ile yapılmaktadır.
1 Ekim 2008 öncesi işe giren % 40 ve üzeri engelli memurlar 5434 Sayılı Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak 15 yılda erken emeklilik hakkı alırlar. 5434 sayılı Kanun gereğince 1 Ekim 2008 öncesi kanuni tabiriyle engelli kontenjanında işe başlayan memurlar ile engelli kadrosunda olmamasına rağmen memur olmadan önce yüzde 40 ve daha fazla oranlı raporu olanlar 15 yıllık yani 5400 günlük süreyle emekli olmaktadırlar ve olmaya da devam edeceklerdir.
1 Ekim 2008 sonrası işe giren engelli memurlar: 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa tabidirler. Buna göre çalışma gücü kaybı; Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25.maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya engeli bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az on beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
Buna göre işe girmeden önce;
% 60 ve üzerinde engelli olanlar ile bildirim yapmadıkları halde işe girmeden önce %60 ve üzerinde engelli olduğu tespit edilenler malulen emeklilik hakkı elde edemezler.
İşe girerken; % 50 ilâ % 59 arasında engelli olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
% 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94.madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.
İşe girdikten sonra yani sonradan engelli olanlardan;
a) Çalışma gücü kaybı oranı % 60 ve üzerinde olanlar 10 yıl /1800 iş günü prim ödenmesi şartı ile malulen emekli olurlar. Ancak başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlar için 10 yıl şartı aranmaksızın 1800 iş günü prim ödenmiş olma şartı ile malulen emekli olurlar.
b)Çalışma gücü kaybı oranı % 50 -% 59 arasında olanlar en az 16 yıl 5760 prim günü
c)Çalışma gücü kaybı oranı % 40 -% 49 arasında olanlar en az 18 yıl 6480 prim günü ile emekli olabilirler.
Engelli İşçi Kadrosunda Çalışanlar İş Kanuna tabi çalışan engellilerin işe giriş tarihlerine göre ve engel oranlarına göre erken emeklilik süreleri farklılık gösterir. 1 Ekim 2008 öncesi işe giren SSK’lı çalışanın engelli erken emeklilik hakkından yararlanması için; gelir vergisi indirimi belgesi almış olması zorunludur.
Bağ-Kur İçin Erken Emeklilik Düzenlemesi 5510 Sayılı Kanununa göre engel oranı %40 ve üzerindeki engelliler hem çalışarak hem de isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek erken emeklilik haklarını kullanabilirler.
1 Ekim 2008 öncesinde Bağ-Kurlu olan engellilere erken emeklilik hakkı tanınmamışken bu tarihten sonra Bağ-Kurlu engellilere de erken emeklilik hakkı verilmiştir. Bağ-Kurlu engelli çalışanların erken emeklilik vergi indirimi belgesi almak zorunluluğu yoktur.
Bağ-Kurlular Çalışma Gücünde Kayıp Oranı ve emeklilik için gerekli süreler:
%60 ve daha çok olanlar 15 yıl, 3 bin 960 gün
%50 – %59 arası olanlar 16 yıl, 4 bin 320 gün
%40-%49 arası olanlar 4 bin 680 günde emeklilik hakkı alırlar.
MALULEN EMEKLİLİK
Çalışma gücü kaybı oranı % 60 ve üzerinde olanlar 10 yıl /1800 iş günü prim ödenmesi şartı ile malulen emekli olurlar. Ancak başkasının bakımına muhtaç derecede malul olanlar için 10 yıl şartı aranmaksızın 1800 iş günü prim ödenmiş olma şartı ile malulen emekli olurlar.
% 60 ve üzerinde engelli olanlar ile bildirim yapmadıkları halde işe girmeden önce %60 ve üzerinde engelli olduğu tespit edilenler malulen emeklilik hakkı elde edemezler.
Buna göre; işe girdikten sonra çalışma gücü kaybı en az %60 olduğu SGK sağlık kurulunca tespit edilenler malulen emekli olurlar. Malulen emeklilik için “çalışma gücü kaybı oranı” gerektiğini özellikle belirtmek isterim. Engelli sağlık raporunda yer alan engellilik oranı farklıdır.
Kişi malul durumda olduğunu SGK ya bildirir ve malulen emekli olmak için başvuru yapar. SGK, kişinin elinde hastalığa ilişkin rapor var ise ya bunları inceler ya da kişiden yeniden rapor almasını isteyerek değerlendirme yapar. Kişi başvurusunda; hastalığına ilişkin tüm tetkik, epikriz, rapor sonuçlarını SGK ya vermek zorundadır. SGK kişi hakkında malul kararı vermezse, kişi isterse sonuca itiraz ederek tekrar inceleme isteyebilir. İtiraz için süre kısıtlaması yoktur. İtiraz sonucu SGK Yüksek Sağlık Kurulu inceleme yapar ve karar verilir.
657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA DÜZENLEMELER
Günlük çalışma saatlerinin tespiti: Madde 100 – Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca, illerde valiler tarafından tesbit olunur.
(Ek fıkra: 13.02.2011-6111/104 md.) Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir.
Not: TSK da görev yapan memurların yukarıdaki Genelgeye istinaden 3 Aralık ve 10 Mayıs günleri ile olumsuz hava şartlarında Valiliklerce tatil edilen günlerde idari izinli sayılacaklarına, yürüme engelli, gece körlüğü, az gören, görme engelliler için kış saati uygulamasının olduğu günlerde mesai saatlerinde düzenleme yapılacağı da belirtilmiştir.(Gen. Kur. Bşk. Ocak 2015 Per: 26702250-1360-14/Per.İşl.D.Svl.Me.ve İşçi Şb) Günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışma saat ve usulünün tespiti: Madde 101 – (Değişik: 132/2011-6111/105 md.) Günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir.
Engelli memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez. TSK’da görevli engelli memurların gece nöbeti ve vardiyası muafiyeti için bakınız: TSK İç Hizmet Yönetmeliği Madde 382 (i)
Not: Devlet Memurları Kanununda gece mesaisi tanımı olmadığından Devlet Personel Başkanlığının görüşünün değerlendirilmesi gerekir. Buna göre belirlenen mesai saatleri dışında kalan saatlerde engelli memurların çalıştırılmaması uygun görülmüştür. Bu görüş tüm kamu personelini bağlar niteliktedir.
REFAKAT İZNİ
Bu haktan memurlar, muvazzaf personeller ve kamuda Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslara göre istihdam edilenler yararlanır.
Çocuğunuzun, eşinizin ya da Yönetmelikte geçen yakınlarınızın engelli sağlık raporunun olması ya da engelli olması tek başına refakat izninin talep edilmesi hakkını vermez. Refakat izni için doktor tarafından ayrı bir rapor düzenlemesi gerekir.
Memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.
Aynı kişinin aynı hastalığına göre alınacak en fazla izin; memuriyet hayatı boyunca 6 aydır. Başka kişinin hastalığında ya da aynı kişinin farklı hastalığında gerekli şartlar oluşmuş ise; doktor raporu ile tekrar refakat izni kullanılabilir.
Yukarıdaki haller oluştuğunda doktor kararı ile raporda ‘’refakatli bakıma ihtiyacı olduğu, refakat edilmediğinde hayati tehlikeye sahip olduğu ve refakat süresi, gerekirse refakatçiye ait diğer özellikler yazıldığında refakat izni sağlık raporunun çıktığı gün başlar.
TSK da çalışanlar için refakat iznine dair sağlık raporu uygun ise iznin sağlık raporunun başladığı gün başlaması gerektiğine dair yazı yayınlanmıştır (Gen. Kur. Bşk. Ocak 2015 Per: 26702250-1360-14/Per.İşl.D.Svl.Me.ve İşçi Şb).
Refakat izni ile ilgili düzenlemeler 657sayılı (Madde 105), 926 sayılı (Madde 126) Kanunlara işlenmiştir. Subay, astsubay ve uzman erbaşlar için de refakat izni süresi yukarıdaki açıklamada olduğu gibi 6 aydır. Bu sürenin bitimini müteakip istekleri üzerine ayrıca altı aya kadar aylıksız izin verilebilir.
Aylıksız izinli olarak geçirilen süreler mecburi hizmet süresinden sayılmaz. Yedek subaylara verilen refakat izinleri askerlik hizmetinden sayılmaz.
GENELGE (İZİNLER HAKKINDA)
T.C. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğünün 03 Aralık 2002 tarihinde yayımladığı (2002/58) Genelgesinin 3.Maddesinde ‘’Ulusal düzeyde kabul edilen 10-16 Mayıs Engelliler Haftasının ilk günü ile 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde, engellilere yönelik faaliyet gösteren Konfederasyon, bağlı federasyonlar ve derneklerin kamu görevlisi olan yönetim kurulu üyeleri ile kamuda görev yapan tüm engelliler idari izinli sayılacaktır. Olumsuz hava koşulları nedeniyle valiliklerce okulların tatil edilmesi halinde aynı bölgedeki kamu görevlisi engelliler, ayrıca bir talimat ve talebe gerek kalmadan, belirlenen tatil süresince idari izinli sayılacaktır. ’’ İfadesi yer alır.
TSK da çalışan işçiler de bu izinleri kullanabilmektedir. TSK da çalışan engelli memurların, 3 Aralık ve 10 Mayıs günlerinde ayrıca olumsuz hava şartları nedeniyle valilik tarafından tatil edilen günlerde ayrıca bir talimata gerek kalmadan belirlenen tatil sürecince idari izinli sayılacakları ilgili kurum tarafından yayınlanan yazıda belirtilmiştir (Gen. Kur. Bşk. Ocak 2015 Per: 26702250-1360-14/Per.İşl.D.Svl.Me.ve İşçi Şb).
5378 SAYILI ENGELLİLER KANUNU (ERİŞİLEBİLİRLİK HÜKÜMLERİ)
Madde 4-d) Engellilerin bağımsız yaşayabilmeleri ve topluma tam ve etkin katılımları için erişilebilirliğin sağlanması esastır.
Madde 7 – Yapılı çevrede engellilerin erişilebilirliğinin sağlanması için planlama, tasarım, inşaat, imalat, ruhsatlandırma ve denetleme süreçlerinde erişilebilirlik standartlarına uygunluk sağlanır. Özel ve kamu toplu taşıma sistemleri ile sürücü koltuğu hariç dokuz veya daha fazla koltuğu bulunan özel ve kamu toplu taşıma araçlarının engellilerin erişilebilirliğine uygun olması zorunludur. Bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin engelliler için erişilebilir olması sağlanır.
Madde 14 – Engellilerin iş gücü piyasası ve çalışma ortamında sürdürülebilir istihdamı için kendi işini kurmaya rehberlik ve mesleki danışmanlık hizmetlerinin geliştirilmesi de dâhil olmak üzere gerekli tedbirler alınır. İşe başvuru, alım, önerilen çalışma süreleri ve şartları ile istihdamın sürekliliği, kariyer gelişimi, sağlıklı ve güvenli çalışma koşulları dâhil olmak üzere istihdama ilişkin hiçbir hususta engelliliğe dayalı ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz.
Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engelinden dolayı diğer kişilerden farklı muamelede bulunulamaz. Çalışan veya iş başvurusunda bulunan engellilerin karşılaşabileceği engel ve güçlükleri ortadan kaldırmaya yönelik istihdam süreçlerindeki önlemlerin alınması ve engellilerin çalıştığı iş yerlerinde makul düzenlemelerin, bu konuda görev, yetki ve sorumluluğu bulunan kurum ve kuruluşlar ile işverenler tarafından yapılması zorunludur.
Geçici Madde 2.- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mevcut resmî yapılar, mevcut tüm yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından yapılmış ve umuma açık hizmet veren her türlü yapılar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde engellilerin erişilebilirliğine uygun duruma getirilir.
Geçici Madde 3-Mevcut özel ve kamu toplu taşıma araçları, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sekiz yıl içinde engelliler için erişilebilir duruma getirilir(Temmuz 2015).
(Ek: 06.02.2014-6518/75 md.) 07.07.2018 tarihine kadar, servis taşımacılığı yapan gerçek ve tüzel kişiler, engelli personel veya öğrenciye talep hâlinde erişilebilir taşıma hizmetini sağlamakla yükümlüdür.
Not: Engelli çalışanın engel durumuna uygun servis hizmetinin sağlanmasında personel talebinin bekletilmeden dikkate alınacağına dair hüküm budur. Ancak bu talepte bulunmanız için öncelikle kurumun personel servis hizmeti vermesi gerekmektedir. Kurum servis hizmeti vermiyorsa talebiniz karşılanmayabilir.
LOJMAN DÜZENLEMESİ
Kamu Konutları yasa ve yönetmeliğinde engellilere ait bir düzenleme yoktur. Ancak kurumlar kendi lojman yönergelerinde engellilere ve engelli yakını olan çalışanlarına yönelik düzenleme yaparlar.
TSK Lojman Düzenlemesi: Türk Silahlı Kuvvetleri Konut Yönergesi MSB/319-2 (B)
ğ-) göre; ağır engelli eş ve bakmakla yükümlü olduğu aynı çatı altında yaşadığı çocuk ayrıca anne, baba ve kardeş (vasi kararı istenebilir) için ilave 50 puan verilmektedir.
Yönergede değişiklik düşünülmektedir. Lütfen kurumunuzdan bu konuda bilgi alınız. Ağır engellilik konusunda değişiklik yapılmış olabilir.
Emniyet Genel Müdürlüğü Lojman Düzenlemesi: Lojman Yönergesinde 09.11.2012 Tarihinde Yapılan Değişiklik şu şekildedir:Madde 16: (f) Kendisi, eş ve çocukları ile bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinden Engellilik Ölçütü Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkındaki Yönetmelik hükümlerine göre % 50 ve üzeri engel oranı olan her birey için +10 puan verileceği ve feragatlı lojmanlardan yararlanmak istemeleri halinde öncelik tanınacağı hükme bağlanmıştır.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi: Lojman dağıtımında ağır engelli yakını olanlara ilave 50 puan verilmektedir.
BANKACILIK HİZMETLERİNİN ERİŞİLEBİLİRLİĞİNE DAİR YÖNETMELİK
Engelli müşteriler, engel durumuna ilişkin bilgi bankada mevcutsa, asgari olarak kendi hesaplarıyla ilgili bakiye sorgulamak, para çekmek, para yatırmak, kredi kartı borcu sorgulamak ve kredi kartı borcu ödemek için, yurt içinde kurulu tüm ATM’leri herhangi bir ek masraf ve ücrete tabi olmadan kullanırlar. Söz konusu işlemlerin hem banka kartı hem de kredi kartı kullanılarak gerçekleştirilebilmesine yönelik gerekli altyapı sunulur.
Görme engelli müşterilerin kullanımına uygun ATM’lerde, ekranda gösterilen uyarılar, yönergeler, müşterinin girdilerine ilişkin istenilen onay, hata mesajları gibi bilgilerin sağlanmasına yönelik sesli menü fonksiyonu bulunur. ATM’lerdeki sesli menü hizmetinin mahremiyeti sağlanır. ATM’lerde sesli menü, kulaklık girişi veya telefon ahizesi gibi bütünsel anlamda erişilebilir bir teknoloji ile sunulur. İşlem öncesinde ya da işlemin herhangi bir aşamasında ATM ekranını kapalı konuma getirme seçeneği sunulur.
Şubedeki hizmetlerden, engelli müşterilerin öncelikli bir şekilde yararlanabilmeleri sağlanır.
Görme engelli müşteriler, bankacılık hizmetlerine ilişkin sözleşmelerle ilgili bilgi edinme ve inceleme haklarını kullanmaları akabinde sözleşmeye imza atabilirler. Bu kapsamda, kişinin talebi olmaksızın, engelli müşterilere yönelik farklı bir uygulamaya gidilmez.
Banka, şube personelini işaret dili öğrenmesi konusunda teşvik eder. Şubede işaret dili bilen personelin bulunmaması durumunda, müşteriye işaret dili ile anlaşmayı sağlamak üzere görüntülü uzaktan destek sunar.
ENGELLİ ARAÇ PARK KARTI TEMİNİ
2011 Tarihli Karayolları Trafik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik gereği engellilere ait özel tertibatlı araçlar ile engellilik derecesi % 90 ve üzerinde olan engelliler adına tescil edilmiş özel tertibatı olmayan araçların plakalarındaki engelli işareti kaldırılmıştır. Bu araçların engelli park yerlerini kullanabilmelerini sağlamak amacıyla ‘’engelli araç park kartı ‘’ verilmeye başlanmıştır. Engelli Araç Park Kartı il/ilçelerde Trafik Tescil Amirlikleri tarafından verilmektedir. Bu kart araç adına değil engelli kişinin adına verildiğinden, engelli kişi kullandığı her araç için engelli park yerlerini kullanabilecektir. Bunun için aldığı engelli park kartını aracın ön tarafına, görülecek şekilde bulundurmalıdır.
Ankara'da olanlar için adres: Kurtuluş Trafik Tescil Amirliğine başvurulacaktır. Ayrıca Ankara Trafik Tescil Amirliğinden alınan bilgiye göre; engel oranı % 90 ve üzerinde olup ÖTV indirimli araç almamış olanların da var olan araçları için bu kart ilgili birimden temin edilebilmektedir.
Burada dikkat edilmesi gereken ayrı bir husus daha vardır. Engelli araç park yerlerini kullanım hakkı, halen engelli plaklarında engelli işareti olanlar ve engelli park kartına sahip araçlardır. Bu durunda sahip olunan engelli kimlik kartı (Sosyal Hizmetler İlçe ve İl Sosyal Politikalar Müdürlüklerinden alınan) ile engelli park yerleri kullanılamaz. Kullanıldığının tespiti halinde; tespit edenin inisiyatifinde kalındığının ve usulsüz park nedeniyle de ceza alınabileceğinin farkında olunmalıdır.
18 YAŞINI DOLDURAN ZİHİNSEL ENGELLİ ÇOCUKLAR İÇİN MAHKEMEDEN VASİ KARARI ÇIKARILMASI
Zihinsel engelli çocuğu olanlar; çocuğun durumunu gösteren engelli sağlık raporu ile il Sulh Hukuk Mahkemesine başvurulmalıdır. Vasilik davası harca tabi değildir. Sadece pul ve dosya parası alınır. Dava günü vasisi alınacak kişi ile birlikte mahkemeye gitmek gerekmektedir. Velayet kararı talebi halinde ise; çocuğunuz adına yapacağınızı araç alım ve satımlarında veya benzer uygulamalar için ilave bir mahkeme kararına gerek olmaksızın alınan velayet belgesi kullanılabilir. Çocuğun adına araba ve diğer taşınmazların alım satımlarında; vasilik kararı çıkartılan mahkemeden alım satıma dair yazı alınması gerekecektir.
Çocuğunuz lisede okuyor ise lise bitiminden itibaren 2 yıl, üniversitede okuyan çocuklar için mezun olduktan sonraki 2 yıl GSS primi ödemeden anne babasının üzerinden sağlık yardımı almaya devam eder. Anne veya babasından sağlık yardımı alamayan çocukların GSS primi devlet tarafından ödenir.
2008 öncesi işe giren memurların erkek çocukları 25 yaşına dek sigortalı sayılırlar. Ancak bazı durumlarda SGK bu süreyi gözetmemektedir.
ENGELLİ KİMLİK KARTI ÇIKARTILMASI
Engelliler Veri Tabanı Oluşturulmasına ve Engellilere Kimlik Kartı Verilmesine Dair Yönetmelik 19.07.2008 tarihli ve 26941 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmeliğe göre engelli kimlik kartları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı İl Sosyal Hizmetler Müdürlükleri tarafından verilecektir. Engelli kimlik kartı çıkartmak için gerekli belgeler; sağlık raporu aslı ve fotokopisi, 2 Adet resim, nüfus kağıdı ve fotokopisidir.
SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE ÖDEME KAPSAMINDA OLAN BAZI TIBBİ MALZEMELER
1-Antidekübit Oturma Sistemi: Sadece gaziler içindir.
2-Tekerlekli Sandalyeler
Özellikli Akülü Tekerlekli Sandalye: Sadece gaziler içindir.
Standart Akülü Tekerlekli Sandalye: Ödenecek Miktar: 2.500,00 TL
Aktif Tekerlekli Sandalye: Sadece gaziler içindir. Ödenecek Miktar: 3600 TL
Standart Manuel Tekerlekli Sandalye: Ödenecek Miktar: 500,00 TL
Hafif Manuel Tekerlekli Sandalye: Ödenecek Miktar: 1.200,00 TL
Pediatrik Tekerlekli Sandalye: Ödenecek Miktar: 1.200,00 TL
Banyo Tuvalet Sandalyesi: Ödenecek Miktar: 750,00 TL
3- Hasta Alt Bezi/Külotlu Hasta Alt Bezi/Çocuk Bezi: Engelli çocuklar 2 yaşını doldurduklarından itibaren tuvalet kontrolü yok ise bez ödeneği almaya başlarlar. Hasta alt bezleri SGK ile anlaşmalı medikal ya da eczanelerden temin edilmektedir.
18 yaş altı çocukların yetişkin alt bezi kullanması durumunda yapılması gereken işlem: bu çocuklar için bez raporuna "boy, kilo ve/veya bel çevresi ölçüsü nedeniyle çocuk alt bezine uyum sağlayamadığından yetişkin alt bezi kullanması uygundur" ifadesinin hekim tarafından yazılması gerekmektedir. Dolayısıyla 18 yaş altı olup bez raporu bulunanların yetişkin alt bezi ödeneği almak için bez raporlarını bu ifadelerin yer alacağı biçimde değiştirmeleri gerekmektedir.
Ödenecek miktar: Çocuk bezleri için bir adet 70 kuruş+ KDV, yetişkin bezleri için bir adet 90 kuruş + KDV
4- Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamaları: Bakınız: Sağlık Uygulama Tebliği
5- Diş Tedavileri: Özel diş sağlığı merkezleri dışında Sağlık Bakanlığına bağlı diş sağlığı merkezleri ve üniversite hastanelerinde engelli bireylerin diş tedavileri ücretsizdir. Sevkli olarak özel birimlere gidildiğinde bedelin SGK tarafından karşılanıp karşılanmayacağını anlamak için tedavi için gidilen merkezin SGK ile anlaşması olup olmadığı kontrol edilmeli. Kişinin protez ihtiyacı hekim raporu ile ücretsiz olabilir. Diş yokluğunda hekimin uygun bulması durumunda implant ücreti karşılanabilir (bir implant bedeli 90 lira, alt üst çenede dörder adet).Bakınız: Sağlık Uygulama Tebliği
BAZI KAMUSAL HAKLAR
Su İndirimi: Bulunduğunuz il/ilçe belediyesinin engellilere su indirimi yapıp yapmadığını ilgili birimden öğreniniz. Eğer indirim yoksa bunu talep ediniz. Ankara’da su indiriminden (%50 oranında) yararlanmak için 18 yaşını doldurmak gerekmektedir. Ev sahibi, kiracılar ve lojmanda oturanlar su indirimi yaptırabilirler. Ev sahipleri ve kiracıların evin deprem sigortası belgesini göstermeleri gerekmektedir.
Elektrik ve doğalgazda indirim yoktur.
Digitürk İndirimi: Engelliler, gaziler ve şehit eşleri için Digitürk paketleri % 50 indirimlidir. Digiturk Paketlerinde %50 indirim kampanyasından yararlanabilmesi için engellinin aşağıdaki belgelerden biri ile durumu belgelemesi gerekmektedir: Engelli kimlik kartı Engelli sağlık raporu Nüfus cüzdanlarına işlenmiş ve engelli oranı yüzde 40 ve üzerinde olanların nüfus cüzdan fotokopileri Emekli Sandığı Serbest Seyahat Kartı ( Gazi Tanıtım Kartı, Şehit Ailesi Ücretsiz Seyahat Kartı, Vazife Malulü Ailesi Ücretsiz Seyahat Kartı) Bilgi için (212) 4737373 arayınız
Türk Telekom Sosyal Tarife: Türk Telekom Sosyal Tarife engelliler, gaziler ve şehit yakınları için düzenlenmiştir. Başvuru için engelli raporu, nüfus kağıdı fotokopisi gereklidir. İlgili Telekom Merkezine engelli birey ile ya da vasi kararı ile başvuru yapılmalıdır.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ücretsiz seyahat kartı verilen şehit yakını, gazi ve gazi yakınlarından ev telefonu aboneliği yaptıran veya olan müşterilerimiz tarafından tercih edilebilir. 18 yaşından küçük bedensel engelli vatandaşlar, velisinin/vasisinin izni ile bu tarifeden faydalanabilecektir.
Engel durumuna göre, tüm vücut fonksiyon kaybı oranı %40 ve üzeri olan müşterilerimizden tam teşekküllü hastanelerden alınmış olan sağlık kurulu rapor/heyet raporu ibraz edenler faydalanabilir. Kurumlar tarafından tahsis edilen “kimlik kartları” ile yapılan başvurular kabul edilebilir.
Sadece adına kayıtlı bir telefon aboneliği için bu tarifeden faydalanılabilir. Abonelik sadece belge ile durumunu ispatlayabilen müşteriler için geçerlidir. Doğal vasi veya mahkeme kararı ile vasi olan kişiler Sosyal Tarife’den faydalanamaz. Beyaz Kart, Belediyelerin vermiş olduğu Paso veya benzeri kartlar ile yapılan başvurular kabul edilmez.
TTNET ve Fiber İnternet: Bu hizmetler yaş sınırı olmaksızın %25 indirimlidir.
Engel oranı % 40 ve üzeri olan Engelliler, Gaziler, Şehit Eşleri ile Engelliler, Gaziler ve Şehitlerin birinci derece yakınları (anne, baba veya çocuklar) istenen belgeler ile birlikte başvurarak, Engelli, Şehit ve Gazi yakınları müşterilerine özel sunulan TTNET Sizinle paketlerinden faydalanabilirler.
Bu indirimden yararlanmak için Türk Telekom 444 0375 nolu telefonu arayabilirsiniz. Başvuru için istenen belgeler şunlardır:
Engelli müşteriler için; Engelli müşteriye ait T.C. Nüfus Cüzdanı Engelli müşteriye ait Engelli Kimlik Kartı veya Sağlık Kurulu Raporu Eğer T.C. Nüfus Cüzdanında Özürlü Oranını gösteren bir ibare yer alıyorsa, Özürlü Kimlik Kartı veya Sağlık Kurulu Raporu'na gerek duyulmamaktadır. Başvuran 1. derece yakını ise, yakınına ait T.C. Nüfus Cüzdanı
Gazi ve Şehit yakınları müşteriler için; Gazi ve Şehit yakınları müşteriye ait T.C. Nüfus Cüzdanı Gazi ve Şehit yakınları müşteriye ait Emekli Sandığı serbest kartı Başvuran 1. derece yakını ise, yakınına ait T.C. Nüfus Cüzdanı Başvuru sırasında istenen koşullar şunlardır: İndirimli paketlerden engellilik oranı % 40 ve üzeri olan Engelliler, Gaziler, Şehit eşleri ile Engelliler, Gaziler ve Şehitlerin birinci derece yakınları (anne, baba veya çocuklar) yararlanabilirler.
Abonelik başvurusunu Engelli, Gazi/Şehit eşi yapıyorsa abonelik, Engelli, Gazi/Şehit Eşi üzerinde olacaktır. Eğer Engelli, Gazi/Şehidin birinci dereceden yakını (anne, baba veya çocuğu) abonelik için başvurursa indirimden faydalanabilecek ve abonelik Engelli, Gazi/Şehit yakını üzerine gerçekleşecektir. Bu paketlere başvuruda bulunulacak her T.C. Kimlik Numarası için bir paket satışına izin verilecektir.
Türksat Uydunet Hizmetleri Türksat'ın hizmetini vermiş olduğu Uydunet internet hizmetinde, abonelerin gerekli koşulları sağlamak şartı ile %25 indirimli olan Engelsiz Tarife uygulaması vardır. Belirli hızlarla sınırlanan bu tarife sadece internet hizmetinde geçerlidir. Kablo TV, Teledünya ve ek servis bedellerinde herhangi bir indirim bulunmamaktadır. Yeni abonelik başvuruları; İl Müdürlükleri, iş Ortakları ve Çağrı merkezi üzerinden, tarife değişimiyle geçiş işlemleri ise İl Müdürlükleri ve İş Ortakları ofislerinden yapılabileceklerdir. Engelli kimlik kartı veya engelli raporu ve nüfus kağıdı ile başvuru yapılmalıdır.
Türkcell Süperonlıne Engel Tanımayanlar kampanyasından engellilik oranları %40 ve üzeri olan Engelliler, Gaziler, Şehit Eşleri ile Engelliler, Gaziler ve Şehitlerin birinci derece yakınları (anne, baba veya çocuklar) faydalanabilirler. Hak sahipleri Turkcell Superonline Müşteri Hizmetlerine (0 850 222 0 222) yapılacak başvurularla kampanyaya katılabilirler. Bu hizmetlerde %25 indirim mevcuttur. İndirimli tarife olarak sınırsız ödenecek fatura 44 liradır.
Cep Telefonu Hizmetlerinde İndirim Türkcell, Telsim ve Vodafon da engellilere özel tarifeler mevcuttur Bu tarifelerden engelli kişi kendi adına yararlanır.
ULAŞIMDA İNDİRİM
Şehir İçi Ulaşım: Belediye otobüsleri, Metro seferleri, TCDD ve Deniz Yollarının şehir içi seferleri ücretsizdir.’’Ağır engelli’’ibareli raporu olanların bir refakatçisi engelli kişi ile birlikte olmak şartıyla ücretsiz ulaşımdan yararlanır.
TCDD ve Deniz Yolları: Devlet Demiryollarına ve Deniz Yollarına ait şehir dışı seferleri ücretsizdir. ’’Ağır engelli’ibareli raporu olanların bir refakatçisi engelli kişi ile birlikte olmak şartıyla ücretsiz ulaşımdan yararlanır. TCDD internet ve telefonla bilet alımında ücretsiz hakkınızı kullanmanız için Ankara Gar’da kayıt yaptırınız. Ücretsiz seyahat hakkı için Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerinden alacağınız ‘’Engelli Kimlik Kartı’’ geçerlidir. Ağır engelli ibareli raporu olanlar Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerinden alacakları ‘’Refakatli’’ ibareli Engelli Kimlik Kartı ile ücretsiz seyahat hakkından refakatçileri ile birlikte yararlanabilirler. TCDD için internet ve telefonla bilet alımlarında ücretsiz hakkınızdan yararlanabilmek için sisteme kayıt olmanız gerekmektedir. Ankara ve yaşadığınız yerlerdeki Gar İşletmelerinden bilgi alınız.
Şehirler Arası Otobüslerde İndirim: Karayolları Taşıma Yönetmeliği değişmiştir. Buna göre şehirlerarası ulaşımda engelli indirimi: Yetki belgesi sahipleri, en az %40 oranında engelli olduğunu belgeleyen kişilere; 20 koltuğa kadar olan taşıtlar için 1 kişiye, 20 koltuktan fazla koltuğa sahip taşıtlar için ise en fazla 2 kişiye, geçerli ücret tarifesi üzerinden bilet ücretinde %40 indirim uygular. Ancak, aynı taşıtla taşınacak engelli yolcu sayısının 20 koltuğa kadar olan taşıtlarda 1’den fazla, 20 koltuktan fazla koltuğa sahip taşıtlarda ise 2’den fazla olması halinde, her fazla engelli yolcu için, geçerli ücret tarifesi üzerinden bilet ücretinde %30 indirim uygulanır. Bu fıkraya uymayan yetki belgesi sahiplerine 5 uyarma verilir. Bu indirim sadece engelli kişinin kendisinedir. İnternetten bilet alımlarında bu indirimden yararlanılamamaktadır. Engelli indirimi yapmayan ya da otobüslerde engelli indirimini sınırlı sayıda engellilere yapan otobüs firmaları hakkında tutanak tutturup Ulaştırma Bakanlığına bildirebilirsiniz.
THY İndirimi: %25 indirim mevcuttur. Ancak ekonomik bilet alanlar ile internetten bilet alanlar bu indirimden yararlanamamaktadır. Tekerlekli sandalyede olanlar, görme ve işitme engellinin ikisine birden sahip olanlar tek başlarına seyahat etme özgürlüğüne sahiplerdir.
Diğer havayolları için müşteri hizmetlerini arayabilirsiniz.
Tekerlekli sandalye kullanan ya da köpek ile yolculuk yapacak görme engelli müşteriler, uçak saatinden 48 saat önce havayolu ile iletişime geçmelidir.
TIBBİ MALZEME ALIMINDA ÖDEME YARDIMI
Hanede kişi başına düşen miktar asgari ücretin üçte birinden az olanlar bağlı oldukları il/ilçe SYDV ye (Sosyal Yardımlaşma Dayanışma Vakfı) başvurarak almış oldukları tıbbi malzemelerin SGK ödemesi dışında kalan miktarı talep edebilirler. Burada Vakıf Değerlendirme Kurulunun kararınca kişiye ödeme yapılıp yapılmayacağı belirlenir.
MÜZE VE ÖREN YERLERİNDE İNDİRİM
Müze ve ören yerlerine giriş ücretsizdir. Özel işletilen müze ve tarihi yerlerde indirim hakkı işletmenin inisiyatifindedir.
DEVLET TİYATROLARINDA İNDİRİM
Gösterileri ücretsiz izleme hakkı vardır. Engelli Tiyatroları Kültür Bakanlığından maddi destek almaktadır.
BAYİİLİKLER
18 yaşını dolduran zihinsel yetersizliği olmayan ve vesayet altında olmamak şartı ile her engelli birey Milli Piyango Genel Müdürlüğü tarafından verilen Sayısal Oyunlar Bayiliklerini alabilirler.
ENGELLİ SEÇMENLER
Seçim Kurulları seçimlerde oy kullanacak engelliler için oy kullanma alanlarını engellilere uygun hale getirmekle yükümlüdürler. Gebeler, hastalar ve engelliler bekletilmezler. Körler, felçliler veya bu gibi bedeni engellilikleri açıkça belli olanlar, bu seçim çevresi seçmeni olan akrabalarından birinin, akrabası yoksa diğer herhangi bir seçmenin yardımı ile oylarını kullanabilirler. Bir seçmen birden fazla malule refakat edemez. Not: Refakat eden seçmene de oy vermede öncelik tanınır.
BELEDİYE HİZMETLERİ
Büyükşehir, il, ilçe ve belde belediyeleri engellilere yönelik çalışmalar yapmakla yükümlüdürler. Bağlı olduğunuz belediyelere müracaat ederek engellilere yönelik hizmetleri öğrenebilirsiniz. Meslek Edindirme Kursları, Yaşam Merkezleri, Rehabilitasyon Merkezleri, Temizlik, Servis Hizmetleri, Psikolojik Destek Hizmetleri, Sosyal Yardım, Bakım, Bilgilendirme, Bakım ve Onarım Hizmetleri belediye hizmetlerine örnektir. Bu hizmetlerden yararlanabilmek için Belediye Engelli Hizmet Birimine kayıt olunması gerekmektedir.
ENGELLİ ARAÇ PARK YERİ YAPTIRILMASI
ÖTV indirimli aracı olanlar yaşadıkları yerin belediyesine müracaat ederek evlerine yakın yerde kendilerine ait engelli araç park yeri yapılmasını sağlayabilirler. Dilekçe ile birlikte engelli sağlık raporu, araç ruhsatı ve nüfus kağıdı ile başvurulmalıdır. Engelliler için ayrılmış park yerlerinin işgalini halinde para cezası iki kat artırılır.
MUAYENEDE ÖNCELİK HAKKI
Tüm hastanelerde engellilere muayene sırasında öncelik hakkı vardır. Bu öncelik hakkı kayıt sırasını kapsamaz. Bu durum başvurduğunuz hastanenin inisiyatifindedir.
ENGELLİ ÇOCUKLARIN AŞI PROGRAMLARI
Engelli çocukların aşılanması ile ilgili; SİME-SEN Engelliler Komisyonu ve Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Kurumu ile gerekli görüşmeler yapılmıştır. Buna göre okulda pasif kayıtlı olan ya da aktif kayıtlı oldukları okullarda aşılanamayan engelli çocukların aileleri, bağlı oldukları Aile Hekimliklerine müracaat ederek çocuklarının aşılarının yapılmasını sağlayabilirler.
TOKİ KURA ÇEKİLİŞİNDE HAKLAR
TOKİ kampanyalarında uygun şartları taşıyan engellilere öncelikle engellilere ait kuraya katılma hakkı verilir. Bu kurada kendilerine ev çıkmayanlar ikinci olarak genel kuraya katılma hakları da vardır. Başvurunuzda bu uygulamanın olup olmayacağı hakkında bilgi alınız.
OTURULAN KONUTTA DÜZENLEME YAPILMASI
Oturulan konutta ve apartmanda yönetmelik gereği engellilere uygun düzenlemeler yaptırılabilir. Kat mülkiyeti yasasına tabi olan apartman, site vb. konutlarda yaşayan kişiler getirilen yasal düzenleme ile engeline uygun düzenleme yaptırma olanağına sahip olmuşlardır. 5378 sayılı Yasanın 19. maddesinde; “Madde 19- 23.6.1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununun 42 nci maddesinin birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Engellilerin yaşamı için zorunluluk göstermesi hâlinde, proje tadili kat maliklerinin en geç üç ay içerisinde yapacağı toplantıda görüşülerek sayı ve arsa payı çoğunluğu ile karara bağlanır. Toplantının bu süre içerisinde yapılamaması veya tadilat talebinin çoğunlukla kabul edilmemesi durumunda; ilgili kat malikinin talebi üzerine bina güvenliğinin tehlikeye sokulmadığını bildirir komisyon raporuna istinaden ilgili mercilerden alınacak tasdikli proje değişikliği veya krokiye göre inşaat, onarım ve tesis yapılır. İlgili merciler, tasdikli proje değişikliği veya kroki taleplerini en geç altı ay içinde sonuçlandırır. Komisyonun teşkili, çalışma usûlü ile engellinin kullanımından sonraki süreç ile ilgili usûl ve esaslar Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak yönetmelikle belirlenir.” hükmü eklenmiştir.
Ayrıca Yasa hükmünde sözü edilen komisyonun kuruluş ve çalışma usülleri ile ilgili “Yapılarda Engellilerin Kullanımına Yönelik Proje Tadili Komisyonları Teşkili, Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” 22 Nisan 2006 tarih ve 26147 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
ENGELLİ SPORCULAR
Engellilerin profesyonel olarak spor yapmaları için Devlet Bakanlığına bağlı Engelliler Spor Federasyonu vardır. Engelli gençler için Paralimpik ve Deafolimpik Oyunları, Dünya Özel Olimpiyat Oyunları’nda ilk üç dereceyi alanlara milli sporcularda olduğu gibi özel bir puan verilecek. Bu gençler de özel yetenek sınavlarına girmeyecek ve yerleştirmelerini ÖSYM yapacaktır. YGS olmadan Yüksek Öğrenime yerleşme hakkı verilmiştir.
SAĞLIK RAPORU ALIMI ÜCRETİ
Bazı hastanelerde rapor işlemlerinde ücret alınmazken, birçok hastanede engelli sağlık rapor alımı ücretlendirilmiştir (Ağustos 2014). Mart 2013 Sağlık Uygulama Tebliği yayınlanana dek ücretsiz olan sağlık rapor işlemleri tüm hastanelerde ücretli hale getirilmiştir. Bu nedenle işleme başlamadan önce ücretli olup olmadığı sorulmalıdır.
GÖRME ENGELLİLER VE İMZA İŞLEMİ
2011 tarihinde yapılan bir değişiklik ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 15. maddesinin üçüncü fıkrasında şu değişiklik yapılmıştır: “Görme engellilerin talepleri halinde imzalarında şahit aranır. Aksi takdirde görme engellilerin imzalarını el yazısı ile atmaları yeterlidir.” Böylelikle görme engellilerin imza gerektiren işlemleri yanlarında şahit olmaksızın yapamamalarına dair 818 sayılı Borçlar Kanununda yer alan ve 5378 sayılı Engelliler Kanunu ile yürürlükten kaldırılan düzenlemenin, görme engelliler bakımında uygulamasının devamı sağlanmış olacaktır.
MESLEK EDİNDİRME HAKKI
Halk eğitim merkezleri, Türkiye İş Kurumu, KOSGEB gibi kamu kurumlarında engellilere özel meslek edindirme kursları açılmakta, bu kursları bitiren engellilere iş yerleştirmelerde öncelik tanınmaktadır.
İş Kur Kaydı Önemlidir.
İş arayan engelliler ve işverenlerin İŞKUR portalına kayıt yaptırarak veya şahsen İŞKUR a kayıt olmaları zorunludur. Kayıt yaptıran engelli birey öncelik hakkına sahip olduğunu beyan eder. 14 yaşını dolduran % 40 ve üzeri tüm engelliler İŞKUR’ a kayıt yaptırabilirler. Bu kayıtlarıyla birlikte İş-Kur resmi sitesinden engelli bireyleri için açılan mesleki kursları takip edebilirler.
KORUMALI İŞ YERLERİ
İşgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan engelli bireyler için istihdam oluşturmak amacıyla gerçek ve tüzel kişilerce açılan ve açılacak olan işyerlerini kapsar. (En az % 40 oranında zihinsel veya ruhsal engelli olup, 15 yaşını dolduranlar için istihdam)
BAKIMA MUHTAÇ YAKINI OLAN ERBAŞ VE ERLER HAKKINDA
Anne, baba, eş ya da çocuklarından bakıma muhtaç engelli olanlar; yetkili hastaneden alınmış sağlık raporu ile bakıma muhtaçlıklarını belgeleyen erbaş ve erler ailesinin ikametine yakın bir garnizonda askerlik yapabilmek için bulundukları ildeki askerlik şubesine ya da Kuvvet Komutanlıklarına dilekçe ile başvurabilirler. Bakıma muhtaç yakını olan erbaş ve erler hakkında: Anne, baba, eş ya da çocuklarından bakıma muhtaç engelli olanlar; yetkili hastaneden alınmış sağlık raporu ile bakıma muhtaçlıklarını belgeleyen erbaş ve erler ailesinin ikametine yakın bir garnizonda askerlik yapabilmek için bulundukları ildeki askerlik şubesine ya da Kuvvet Komutanlıklarına dilekçe ile başvurabilirler. TSK Erbaş ve Er İşlemleri Yönergesi.Sayfa 8-2 Madde 5/a – Anne, baba, eş veya çocuğu bakıma muhtaç engelli olan erbaş ve erlerden istekli olanların dağıtımları, erbaş ve erlerin nüfusa kayıtlı oldukları ve kendisi ile ailesinin ikamet ettiği il hudutları dışında olmak kaydıyla, bakıma muhtaç engelli kişinin ikametine yakın birlik, kurum ve karargâhlara yapılır.
ÜNİVERSİTEYE GİRECEK VE ÜNİVERSİTEDE OKUMAKTA OLAN ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN HAKLARI
Üniversite sınavında öğrencilerin engel gruplarına uygun düzenlemelerin yapılabilmesi için başvuru aşamasında engellilik raporlarını ÖSYM lere vermeleri gerekmektedir. Özel yetenekle üst öğrenime geçiş yapmak isteyen ve özel yetenek sınavını kazanan bedensel, zihinsel, görme ve işitme engel grubundaki öğrenciler için YGS taban puanı 20 Aralık 2013 tarihinde 100 puan olarak belirlenmiştir. Üstün yetenekli öğrencilerin YÖK tarafından değerlendirilmesi sonucu uygun görülmesi halinde YGS ye girmeden Güzel Sanatlar Bölümlerine kayıt olabilmeleri hakkı getirilmiştir. Bu nedenle Otizmli, zihinsel, bedensel, görme ve işitme engelli üstün yetenekli çocuklar da bu haktan yararlanabileceklerdir.
Kredi ve Yurtlar Kurumu Yönetmeliğine eklenen madde ile tekerlekli sandalye kullananlar, görme engelliler gibi tek başına şehir içi otobüslere binemeyenlere yaşadıkları şehirde yurt imkanı sağlanır. İlgili madde şu şekildedir: Madde 3- b) Şehir içi nakil araçlarından yardımsız faydalanamayan görme engelli, felçli, bir veya iki kolu veya bacağı olmayan, skolyoz hastaları olan öğrenciler hariç, öğrencinin ailesinin yurdun bulunduğu şehrin belediye sınırları dışında ikamet etmesi (Ancak büyükşehir belediyeleri sınırları içinde bulunan yurtlara, ailesinin ikamet durumuna göre başvuru alınabilecek yerleşim yerleri Kurumca belirlenir).
Bakanlar Kurulu Kararı ile Yükseköğretim programlarına kayıt veya kayıt yenileme sırasında engelli olduğuna dair raporu ilgili yükseköğretim kurumuna sunan öğrencilerin ödemesi gereken öğrenim ücreti tutarlarından engellilik oranı kadar indirim yapılır. Engelli olduğu halde, kayıt yaptırma veya kayıt yenileme sırasında engelli olduğuna dair raporu ibraz edemeyen öğrencilere, ilgili belgeyi ibraz ettiği tarihte, engellilik oranı kadar yapılacak indirim tutarı red ve iadeler kaleminden iade edilir. Öğrenciler için Başbakanlık Bursunda öncelik hakkı tanınır.
Engelli gençlere ait KYK geri ödemelerinde muafiyet yoktur. Bu konuda üniversitenizden bilgi alınız.
KYK ve Başbakanlık Bursu için %40 ve üzeri engelli olanlar öncelik hakkından yararlanır. Ayrıca anne veya babası %40 ve üzeri engelli olanlar da öncelik hakkından yararlanır.
ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN ÇALIŞANLARIN HAKLARI
Kamu Personelleri İçin Nöbet Muafiyeti ve Günlük Bakım İzni Hakkı
Kamu kuruluşlarında çalışan engelli çocuğu olan memur anne ve babalara nöbet ve fazla mesai muafiyeti vardır. Ayrıca bakıma muhtaç yakını olan çalışanlara günlük bakım izni konusunda kolaylık tanınması sağlanmıştır. 30 Ocak 2010 tarihli Sendikal Gelişmeler Doğrultusunda Alınacak Önlemler konulu Başbakanlık Genelgesinin 3. Maddesi şöyledir: ‘’Kamu çalışanlarının kanunen bakmakla yükümlü olduğu engelli aile bireyinin bakıma muhtaç olduğunun ilgili mevzuatına göre alınmış geçerli engelli sağlık kurulu raporu ile belgelendirilmesi kaydıyla bu durumdaki personele; engelli aile ferdinin günlük bakımı için izin kullanımında gerekli kolaylık sağlanacak ve personel mesai saatleri dışındaki nöbet görevinden ve gece vardiyasından muaf tutulacaktır.’’
Bakım izninin ve nöbet muafiyeti çoğunlukla amir inisiyatifindedir. Günlük eğitim ve bakım izninin yasal bir dayanağının olması çalışmalarımız devam etmektedir.
TSK da görev yapıp bakıma muhtaç engelli (ağır engelli) çocuğu olan muvazzaf asker ve sivil memurlara Haziran 2013 tarihinde TSK İç Hizmet Yönetmeliğinde yapılan bir değişiklikle nöbet muafiyeti hakkı tanınmıştır. Bakınız 382. Madde (g)
TSK Personelleri İçin Günlük Eğitim ve Bakım İzni Verilmesi
İlgili Yönetmelikte 4 Şubat 2015 tarihli yapılan düzenleme ile TSK’ da çalışan engelli çocuğu/yakını olan tüm personele günlük eğitim ve bakım izni hakkı verilmiştir. Yönetmelikte kapsam dışı olan TSK’ da çalışan Devlet Memurlarının da aynı haklardan olduğu gibi yararlanması adına 10 Şubat 2015 tarihinde Genel Kurmay Personel Başkanlığınca MSB ve Kuvvet Komutanlıklarına yazı yayınlanmıştır. Bu yazı doğrultusunda Kuvvet Komutanlıkları ve MSB Devlet Memurlarının aynı isin haklarını kullanması doğrultusunda yazı yayınlamıştır. Aynı hükümler 6 Şubat 2015 tarihli Resmi Gazete ile Uzman Erbaş İzin Yönetmeliğine de işlenmiştir. İlgili Yönetmelik hükümleri şunlardır:
Türk Silâhlı Kuvvetleri İzin Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Madde 11. Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli personelin bakmakla yükümlü olduğu engelli eşi, engelli çocukları ve yargı kararı ile vasi tayin edilmesi kaydıyla engelli kardeşinin; tıbbi tanılaması yapılmış ve 31.5.2006 tarihli ve 26184 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği veya 18.5.2012 tarihli ve 28296 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Kurumları Yönetmeliğine göre bir özel eğitim kurumunda kayıtlı olması şartı ile, özel eğitime getirilip/götürülmesi ve eğitime iştiraki maksadıyla, her engelli birey için haftada 8 saat günlük eğitim izni verilir. Engelli çocuk sahibi anne ve babanın her ikisinin çalışması durumunda bu izin, alınan beyana istinaden birine kullandırılır. Anne ve babadan birinin çalışması durumunda, alınan beyana ve gerekçeye istinaden çalışan ebeveyne bu izin kullandırılır. Bu süre ilgili olduğu haftayı geçmeyecek şekilde personelin isteğine göre bir defada veya bölünerek kullandırılır.
Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli personelin bakmakla yükümlü olduğu eşi, çocukları ve aynı çatı altında yaşayan anne, baba veya yargı kararı ile vasi tayin edilmesi kaydıyla kardeşinin; Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yetkili hastaneden alınması şartı ile raporunda “ağır engelli” ibaresi olan yakınlarının bakımı maksadıyla, her engelli birey için ayrı olmak üzere günde 1 saat günlük bakım izni verilir. Bu sürenin gün içerisinde kullandırılma zamanı personelin isteğine göre düzenlenir.
Engelli çocuk sahibi anne ve babanın her ikisinin çalışması durumunda bu izin alınan beyana istinaden birine kullandırılır. Anne ve babadan birinin çalışması durumunda, alınan beyana ve gerekçeye istinaden çalışan ebeveyne bu izin kullandırılır. Her engelli birey için ayrı olmak üzere bir gün içerisinde, günlük bakım izni veya günlük eğitim izinlerinden sadece biri kullanılır.
Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli personelin engelli günlük eğitim izni veya engelli günlük bakım iznini verimli kullanabilmesi açısından birlik imkanları ve amirlerin değerlendirmesine göre ulaşım imkanından istifade ettirilebilirler.
Emniyet Genel Müdürlüğünün Genelgesine göre; raporunda ağır engelli ibaresi olanlar için; sadece hafta içi mesai saatlerinde çalıştırılması, mesai saatleri dışındaki tüm ek görevlerden, nöbetlerden ve gece mesaisinden muaf tutulması, özürlü aile bireyinin günlük bakımı için izin kullanımında personele gerekli kolaylığın sağlanması, anne ve babanın personel olması durumunda her ikisinin de belirtilen haklardan faydalandırılması sağlanacaktır
TSK da Çalışan Engelli Yakının Olan İşçilerin İzinleri: Ağustos 2017 TİS raporunda yer aldığı üzere ağır engelli yakını olan işçilere her bir engelli yakını için ayrı ayrı olmak üzere günde 1 saat bakım izni, özel eğitime devam eden engelli eş, bakmakla yükümlü olduğu çocuk ve vasisi olduğu kardeşi için her biri için ayrı ayrı olmak üzere haftada 8 saat eğitim izni verilmiştir.
Engelli Çocuğu Olan Öğretmenler
MEB Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, 18.11 2015 tarihli (Sayı: 83203306-915.02.02-E.11854742) Engelli Çocuğu Bulunan Öğretmenler Konulu yazısında; engelli çocuğu bulunan öğretmenlerin haftalık ders programları ile nöbetlerinin belirlenmesinde gün ve saat tercihlerine öncelik verilerek düzenleme yapılası konusunda gerekli kolaylığın sağlanacağı bildirilmiştir. Bu yazı tüm İl Valiliklerine gönderilmiştir.
Senelik İzin Kullanma Hakkı (TSK için)
Engelli yakını olan personelin amirlerin inisiyatifi ile yıllık ve mazeret izinlerini parçalara bölerek, diledikleri tarihlerde kullanmaları gibi hususlarda kolaylıklar sağlanabileceği bildirilmiştir.
Bakınız: Genel Kurmay Başkanlığının 29 Nisan 2010 tarihli,PER.:1040-377-10/PER.D.Per.Ynt.Ş.(9)1128103 sayılı ve ''Özürlü Yakını Olan Personel'' konulu emri.. GATA Komutanlığı 12 Mayıs 2010 PER: 1040-45334-10/Dismor.Ks.(1509) Konu: ''Özürlü Yakını Olan Personel '' konulu yazısı.
Engelli Çocuğu Olan Çalışana Mazeret İzni Hakkı
“En az yüzde %70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az %70 oranında engelli olması kaydıyla) hastalanması hâlinde, hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ” mazeret izni verilir. Bu madde 657 Devlet Memurları Kanununa, 926 TSK Personel Kanununa, 3269 Uzman Erbaş Kanununa, sözleşmeli personel ve geçici personel için de ilgili kanunlara işlenmiştir.
İş Kanunundaki düzenleme şu şekildedir: Ek Madde 2- İşçilerden az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar ücretli izin verilir.
ENGELLİLER İÇİN KURUM BAKIMI
Bakıma ihtiyaç duyacak derecede engelli olup evde bakımı sağlanamayan engelli bireyler, resmi ya da özel bakım kurumlarından yararlanma hakkına sahiptir. Kurum bakımından yararlanacak engellinin bakıma ihtiyaç duyan engelli olarak değerlendirilmesi için engelli sağlık raporunda “ağır engelli ‘’ibaresinin bulunması şarttır.
İki tür bakım hizmeti verilmektedir. Bunlardan ilki Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı Resmi Bakım Kurumlarıdır. Bu kurumlarda kalabilmek için gelir ölçümüne gerek yoktur. Başvurular Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine yapılmaktadır. İl Müdürlüğünce kişi hakkında bakım raporu hazırlanır. Müracaatlarda bulunulan ildeki kurumlarda boş yer olması halinde bulunulan ilde, boş yer bulunmaması halinde kişinin talebi doğrultusunda; il dışında bir kuruma yerleştirme yapılabileceği bilinmelidir.
Bakıma ihtiyacı olan engellilere sunulacak diğer bakım hizmeti ise özel bakım merkezleridir. Burada kalabilmek için engelli bireyin gelir ölçümü yapılır. Hane geliri toplamı hanedeki kişi sayısına bölünür. Kişi başı asgari ücretin üçte ikisinden az ise bakım raporu değerlendirmesi yapılır. Özel bakım merkezlerine ödenecek bakım ücreti, evde bakımına destek için yapılacak sosyal yardım ile bakım hizmeti veren resmî kurumlara yapılacak yardımlar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Hane halkı gelir ölçütünü aşan gelir değişikliğinin tespiti hâlinde bu madde kapsamında yapılan ödemeler durdurulur ve değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte genel hükümlere göre takip ve tahsil edilir.. Gelir kriterini aşamayanlar için bakım evine Bakanlıkça ödenek verilmez. Özel bakım kurumları için de başvuru yeri Sosyal Hizmet İl Müdürlükleridir. Bakım raporu hazırlanan engelli bireyin özel bakım kurumuna alınıp alınmayacağına kurumun yetkilileri karar verir. Kurumun aylık bakım ücreti Bakanlığın ödeneğinden fazla ise bu miktar engelli bireyin kendisi tarafından ödenir.
Bakım merkezlerine ödenecek miktar evde bakım maaşının iki katı tutarındadır. Kurumlarda kalanların evde bakım ve engelli maaşı kesilir. Bu kişilere Bakanlıkça harçlık verilir. Kurumların hangi engel grubuna, hangi yaş aralığına ve hangi cinsiyete hizmet verdiği önemlidir.
İŞKUR TARAFINDAN ENGELLİ VATANDAŞLARA VERİLEN HİBE DESTEĞİ İŞKUR tarafından engelli çalıştırmayan işverenlerden tahsil edilen idari para cezaları fonundan kendi işini kurmak isteyene ve en az % 40 oranında engelli olan kişilere toplam 36 bin TL hibe verecektir. Konu ile ilgili paydaş kuruluşlardan oluşan Komisyon tarafından değerlendirilen başvurular sonunda başarılı bulunan projelere karşılıksız hibe verilerek engellilerin kendi işlerinin patronu olması sağlanacaktır.
Projeler, İŞKUR internet sayfasında yer alan Başvuru Rehberinde yer alan esaslara göre hazırlanacaktır. Bilgi için: 81 ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri veya Hizmet Merkezlerinden veya 444 75 87 numaralı telefondan ayrıntılı bilgi alınabilir.
ÖNEMLİ İLETİŞİM BİLGİLERİ
ALO 183 Sosyal Hizmetler: Alo 183 hattı aracılığıyla kadın, çocuk, engelli ve yaşlı, şehit yakınları ve gazilerle ilgili gelen çağrılar değerlendirilerek rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmektedir. İhmal istismar ve şiddet vakaları veya töre ve namus cinayetlerinin önlenmesi için tedbir mahiyetindeki ihbarlar, durumun aciliyeti göz önünde tutularak, vakanın bulunduğu ilin acil müdahale ekip sorumlusuna yönlendirilmektedir.
ALO 144 Sosyal Yardımlar: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından yürütülen şartlı eğitim/sağlık yardımları, kömür yardımı, gıda yardımı, engelli aylığı, eşi vefat eden kadınlara yapılan yardımlar, tüp bebek yardımı, barınma yardımı vb. yardımlar ile proje destekleri hakkında yapılan her türlü talep, öneri ve şikayetler alınmakta, veri tabanı incelenerek arayan kişiye başvurusunun durumu hakkında bilgi verilmekte, ilgili İl/İlçe Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yönlendirme yapılmaktadır.
Önemli: Lütfen yazıyı kullanırken kaynak gösteriniz
Düzenleyen: Ayşe SARI
Sağlık Hizmetleri Sendikası Engelliler Komisyon Başkanı.
Sivil Memurlar Sendikası Genel Merkez Engellilik Mevzuatı Danışmanı
Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Engelli Danışma ve Koordinasyon Birim Sorumlusu
Türkiye Engelsiz Yaşam ve Sosyal Hizmet Vakfı (TEYVAK) Yönetim Kurul Üyesi
Gören Kalpler Eğitim Derneği Yönetim Kurul Üyesi