Kurban Bayramında Sağlıklı Beslenme Önerileri
Bayramlar, tüm aile bireylerini bir araya getiren, sevgi ve mutluluğun göstergesi olarak simgelenen, geniş sofraların kurulduğu günlerdir.
Kurban Bayramı da toplumumuz için manevi değeri çok büyük olan bayramlardandır. Bu günlerin olmazsa olmazları kahvaltı sofraları, et yemekleri, şerbetli tatlılar ve kalorili ikramlardır.
Sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına Kurban Bayramında da özen gösterilmelidir. Aksi takdirde birkaç gün içinde sağlığımız olumsuz yönde etkilenebilir.
Sağlıklı Bir Bayram Geçirmek İçin;
1. Hafif bir kahvaltı ile güne başlamak enerjinin ve vücut dengesinin yerinde olmasını sağlar. Çoğu aile için bayramın 1. günü; aile kahvaltıları demektir. Bayram kahvaltılarında; çeşitler ve porsiyonlar ise oldukça fazladır. Kızartma, kavurma, hamur işleri, tatlıları da içeren kahvaltı sofraları çok cezbedicidir. Bayramlarda da kahvaltı düzeni bozulmamalıdır. Tam buğday unundan ekmekler, sebzeler, haşlanmış yumurta, peynir çeşitlerinin olduğu bir kahvaltı ile güne başlanmalı, porsiyonlar küçük tutulmalıdır.
2. Kurban eti kesildiği gün tüketilmemelidir. Yeni kesilen hayvan etleri ölüm katılığı taşıdığı için, buzdolabında en az 1 gün dinlendirilip, öyle tüketilmesi daha sağlıklıdır. İlk kesildiği gün tüketilen etler sindirim zorluğu yaşatır, hem de çiğnemesi zordur. Dinlendirilen et, suyunu vererek daha iyi pişer ve çok daha lezzetli olur.
3. Pişirme yöntemi; etin lezzeti, görüntüsü, kıvamı, kokusu ve besin değerini doğrudan etkiler. Etin az pişirilmesi kalitesini ve besin değerini düşürür. Kurban etini pişirirken ızgara, fırında veya haşlama yöntemi kullanılmalıdır. Kavurma yapılacak ise, içine tereyağı veya kuyruk / iç yağı eklemeden, kendi suyunda, kısık ateşte, uzun sürede pişirilmelidir.
4. Mangalda veya ızgarada pişen etlerde toksik maddelerin oluşmaması için ızgara ile et arası yaklaşık 15 cm kadar olmalıdır. Ateşe yakın pişen etlerde kanserojen madde miktarı artar. Yüksek ateşte pişirilen etlerin içi pişmez ve dışı yanar. Bu da besin zehirlenmelerine yol açabilir.
5. Etler, C ve E vitamini içermezler. Bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze/salata/ taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliğine yardım eder, hem de sebzelerde bulunan C vitamini, demirin emilimini arttırır. Etlerin yanında pilav tüketilmek istenirse bulgur pilavı ve içecek olarak da ayran/ yoğurt/ cacık iyi bir tercih olacaktır.
6. Kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir.
7. Etlerin yapısında doğal olarak bulunan sodyum minerali fazla olduğu için, yemekler az tuzlu olarak yapılmalıdır.
8. Bayramda artan et ve sakatat tüketimi, özellikle kronik hastalığı olan kişilerde risk oluşturmaktadır. Bu yüzden belli bir beslenme düzeni ile takip edilen kişilerin, diyetlerini bozmamaları çok önemlidir.
9. Et hazırlamada kullanılan kesme tahtalarında çiğ sebze ve meyveleri doğrama işlemi yapılmamalıdır.
10. Etler; büyük parçalar şeklinde değil kıyma, kuşbaşı gibi küçük parçalara ayrılarak, buzdolabı poşetlerine konularak, buzdolaplarının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. Buzdolabında -2 santigrat derecede 1-2 hafta, derin dondurucuda ise -18 santigrat derecede daha uzun süre saklanabilmektedir.
11. Buzluktan çıkartılan etler, yine buzdolabının alt raflarına indirilerek çözdürülmeli, çözdürülen et hemen pişirilmeli, tekrar dondurulmamalıdır.
12. Her bayramın vazgeçilmezi olan tatlılar konusunda da dikkatli olunmalıdır. Bayramda mutlaka tatlı ikram edilecekse, sütlü veya meyveli tatlılar tercih edilmelidir. (muhallebi, sütlaç, kazandibi, puding, dondurma, elma tatlısı vb.)
13. Günde en az 2-2.5 lt su mutlaka tüketilmelidir.
14. Bayram boyunca yürüyüş de ihmal edilmemelidir. Sağlıklı yaşamın olmazsa olmazlarından biri sayılan yürüyüş, yaşam boyu sürdüreceğiniz bir alışkanlığınız olmalıdır.
Sevdiklerinizle bir arada, sağlık, huzur ve mutluluk dolu nice bayramlar geçirmeniz dileğiyle, Kurban Bayramınızı tebrik ederim.
Gülderen ZARZIK
Sorumlu Diyetisyen